Thursday, June 19, 2025

స్ఫూర్తి ప్రదాత... అబ్దుల్ కలాం

 

   భారత రాష్ట్రపతిగా వినుతికెక్కిన A. P. J. అబ్దుల్ కలాం గారు మహోన్నత వ్యక్తిత్వం కలిగిన విశిష్ట వ్యక్తి. Missile Man of India గా పిలువబడ్డ వీరి పూర్తి పేరు Avul Pakir Jainulabdeen Abdul Kalam. అక్టోబర్ 15  1931 న రామేశ్వరంలో జన్మించారు. యువతకు ఎంతో స్ఫూర్తినిచ్చిన వీరి కీర్తి అజరామరం. 2015 జూలై 27 న ఓ సమావేశంలో విద్యార్థుల సమక్షంలో ప్రసంగిస్తుండగా అకస్మాత్తుగా గుండెపోటుతో మరణించారు. ఈ మహనీయుని స్ఫూర్తిదాయకమైన సూక్తులు, మాటలు ఓసారి మననం చేసుకుందాం...

మన శరీరంలో ఎక్కువ భాగం నీరే ఉంటుంది.   కానీ, ఏదైనా గాయమైతే  మాత్రం రక్తమే బయటకు వస్తుంది. గుండె నిండా రక్తం ఉంటుంది, కానీ... మనసు గాయపడితే మాత్రం కన్నీళ్లు బయటకు వస్తాయి.
*
కల అంటే  నిద్రలో వచ్చేది కాదు... నిద్రపోనివ్వకుండా చేసేది. నిజమైన కల దాన్ని సాకారం చేసుకునేవరకు మిమ్మల్ని నిద్రపోనివ్వదు.
*
ఒక ఆలోచనను నాటితే అది పనిగా ఎదుగుతుంది. ఒక పనిని నాటితే..అది అలవాటుగా ఎదుగుతుంది.. ఒక వ్యక్తిత్వాన్ని నాటితే...అది తలరాతగా ఎదుగుతుంది...కాబట్టి మన తలరాతను సృష్టించుకునేది మనమే...!!
*
హృదయంలో నిజాయితీ ఉన్నప్పుడు అందం వ్యక్తిత్వంలో కనబడుతుంది.

*********************************
       

Monday, June 16, 2025

కథలు కాదు వాస్తవాలు

 

 ఇటీవల ( 12.6.25 ) అహ్మదాబాదులో చోటు చేసుకున్న ఘోర విమాన ప్రమాదం నుండి ఒకే ఒక్క ప్రయాణికుడు ప్రాణాలతో బయటపడటం నిజంగా అద్భుతమే! మొత్తం 242 మంది ప్రయాణిస్తున్న ఆ విమానం నుండి అనూహ్యంగా స్వల్ప గాయాలతో బయటపడి మృత్యుంజయుడుగా నిలిచిన బ్రిటిష్ జాతీయుడైన నలభై ఏళ్ల విశ్వాస్ కుమార్ రమేష్ తాను ఎలా ప్రమాదం నుండి ప్రాణాల్ని దక్కించుకున్నాడో ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతూ తెలియజేశాడని సమాచారం. తాను కూర్చున్న సీటుకు కాస్త ముందు భాగంలో అత్యవసర ద్వారం ఉండడం..ప్రమాదం జరిగే క్షణాల్లో ఆ ద్వారం తెరుచుకోవడంవల్ల సమయస్ఫూర్తితో వెంటనే స్పందించి సీటు బెల్టు తొలగించుకుని ఆ ద్వారం గుండా బయటకు దూకడం జరిగిందనీ, తన సీటుతో సహా మెడికల్ కాలేజీ వసతి గృహం మీద ఓ సురక్షిత ప్రదేశంలో పడ్డాననీ చెప్పాడట!!
    వందల మంది ప్రయాణికుల్లో ఒక్కడు మాత్రం సజీవంగా బయటపడటం ఊహకందని వాస్తవ ఘటన కాక మరేమిటి! భారతదేశ వైమానిక చరిత్రలో ఇదొక అత్యంత విషాదకరమైన  ఘట్టం అయితే... మాటల్లో చెప్పలేని హృదయ విదారక ఘటన మరొకటి ఈ దుస్సంఘటనతో ముడివడి ఉండడం మనసును మెలిపెట్టే మరొక బాధాకర విషయం... అదేమిటంటే....
   ఈ సంఘటనతో గానీ, ఈ విమానంతో గానీ, అందులోని ప్రయాణికులతో గానీ ఏ మాత్రం సంబంధం లేకున్నా..వైద్య కళాశాల వసతి గృహంలో యధాలాపంగా మధ్యాహ్నం భోజనం చేస్తూ అనూహ్యంగా దుర్మరణం పాలైన అమాయక వైద్య విద్యార్థులు విధి వంచితులుగా మారడం !! వారి కుటుంబాలకే గాక యావత్తు ప్రజానీకానికి ఇది తీరని వేదనను మిగిల్చింది. విధి వైపరీత్యం అంటే ఇదేనేమో!!
    --- అలాగే ఇదే విమానంలో లండన్ కు ప్రయాణించాల్సిన భూమి చౌహాన్ అనే మహిళ ఆలస్యంగా బయలుదేరడం వల్ల విమానం అందుకోలేక తనకు తెలియకుండానే మరణం బారి నుండి తప్పించుకోవడం కేవలం యాదృచ్ఛికమే.. ఇది కూడా కథ కాదు.. వాస్తవమే !

Saturday, June 14, 2025

'చిన్నారి'... అమ్మా తేవే నా పలక...బాలగేయం

🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠
                                                ~ యం. ధరిత్రీ దేవి

 బాలగేయాలు చిన్నపిల్లల్లో ఎంతో ఉత్సాహాన్ని కలిగిస్తాయి. ఎప్పుడూ పాఠాలే కాకుండా వారికి పాటలు కూడా నేర్పిస్తే చక్కగా నేర్చుకుంటారు. అలాగే పాటల ద్వారా అంతర్లీనంగా చక్కటి సందేశాలనూ పిల్లలకు అందించవచ్చు.పాటలకు అభినయం జోడిస్తే అభినయ గీతాలవుతాయి కూడా. అలాగే ఉపాధ్యాయులకు పిల్లలకూ మధ్య చక్కటి అనుబంధం ఈ పాటల ద్వారా ఏర్పడుతుంది. ఈ క్రింది బాల గేయానికి చక్కటి రాగం కట్టి ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యార్థులకు నేర్పించవచ్చు...

అ ఆ ఇ ఈ అమ్మా తేవే నా పలక 
ఆడుతు పాడుతు పరుగున 
నేనూ బడికెళతా
                                                               //అఆ// 
అన్నతో నేనూ పోటీ పడతా 
చెల్లికి నేనూ పాఠం చెబుతా
బడిలో నేనూ బుద్ధిగ ఉంటా
తరగతి లీడర్ నేనే అవుతా 
                                                              //అఆ//
ఒకట్లు పదులు వందలు వేలు 
వారాలు నెలలు సంవత్సరాలూ
తెలుగు ఆంగ్లం గణితం జ్ఞానం
చకచక అన్నీ నేర్చుకుంటా

                                                              //అఆ//
గురువులు మాకు దైవాలు
భవితకు  దారులు వేస్తారు
నా తోటి పిల్లలు నా నేస్తాలు
మానేస్తాము కలహాలు
 
                                                            //అఆ// 
🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠🫠

                                                

Thursday, June 12, 2025


      ప్రపంచ బాలకార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం 
                   Stop Child Labour
                   ````````````````
                                  ~ యం. ధరిత్రీ దేవి

    కొద్ది రోజుల క్రితం ఓ వార్త వచ్చింది. కుటుంబ అవసరాల కోసం చేసిన అప్పు తీర్చలేక తల్లిదండ్రులు తొమ్మిది సంవత్సరాల వారి కొడుకును అప్పిచ్చిన వారి వెంట పనికి పెట్టారనీ, అక్కడ పని భారం మోయలేక వారు పెట్టే చిత్రహింసలు భరించలేక ఆ పిల్లవాడు మృతి చెందాడన్నది ఆ వార్త సారాంశం. ఇలాంటి ఉదంతాలు కొత్తేమీ కాదు..తరచూ వింటూనే ఉంటాం...
    చాలా ఏళ్ల క్రితం.. అంటే దాదాపు నాలుగైదు దశాబ్దాల క్రితం వెట్టి చాకిరీ ( bonded labour ) అనే మాట ఎక్కువగా వినవస్తూ ఉండేది. తీసుకున్న అప్పుకు వడ్డీ కింద అప్పిచ్చిన వారి వద్ద కుటుంబంలో నుంచి ఎవరో ఒకరు పనులు చేయడం..! సంవత్సరాలు గడిచినా..ఆ 'అసలు'తీరడం అన్నది ఎప్పటికీ ఉండనే ఉండదు. తరాలు మారినా ఆ అప్పు తీరదు. చేస్తున్న చాకిరీకి వడ్డీ జమ చేయడమే!! పెద్దలకు కుదరనప్పుడు చిన్నపిల్లలనే ఆ పనికి కుదిర్చేవారు. అది అసమంజసమైనా ఆ నిరుపేదలకు తప్పని దుస్థితి. ఇది బాలల హక్కుల్ని కాలరాయడం కాక మరేమిటి!?
తండ్రి చేసిన అప్పు తీర్చే మిష మీద పసివారి బాల్యాన్ని తాకట్టు పెట్టడం! ఇంతకంటే శోచనీయం ఉంటుందా !
   5 నుండి 18 సంవత్సరాల లోపు పిల్లలు హాయిగా తల్లిదండ్రుల చాటున ఉంటూ ఆటపాటలతో కాలం గడిపే ఆహ్లాదకరమైన, అపురూపమైన బాల్యమది. పైగా.. చక్కగా చదువుకుని భవిష్యత్తుకు పునాదులు వేసుకునే వయసు కూడా.అది వారి జన్మ హక్కు. ప్రాథమిక హక్కు కూడా. అలాంటి వారి హక్కుల్ని అపహరిస్తూ వారి భావి జీవితాన్ని కాలరాసే హక్కు కన్న తల్లిదండ్రులకు కూడా ఉండదు గాక ఉండదు. కుటుంబం కోసం పెద్దలు చేసిన అప్పులకు అభం శుభం ఎరుగని పసివాళ్లను బలిపెట్టడం ఎంతవరకు భావ్యం!? ఇది ఖచ్చితంగా పిల్లల శ్రమను దోపిడీ చేయడమే...
   ఏళ్లుగా సాగుతున్న ఈ దుశ్చర్యల్ని అరికట్టడానికి ఆవిర్భవించినదే ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం. ఈరోజు కోసం ప్రతి సంవత్సరం జూన్ 12వ తారీకు నిర్ణయించబడినది. International Labour organization ( ILO ) 2002 లో ఈ దినోత్సవాన్ని ప్రారంభించింది .
 ఇంతకీ... ఈ బాల కార్మికుల వ్యతిరేక దినోత్సవం యొక్క ప్రాముఖ్యత ఏమిటి ?
* ఈ సమస్యపై శ్రద్ధ చూపడం...
* దానిని నిర్మూలించడానికి మార్గాలను కనుగొనడం..
* ప్రపంచవ్యాప్తంగా బలవంతంగా బాల కార్మికులుగా 
   పిల్లలు ఎదుర్కొంటున్న,మానసిక,శారీరక సమస్యల
   గురించి తెలియజేయడం...
* బాల కార్మికులను అరికట్టడానికి అవసరమైన
   చర్యలు చేపట్టడం...
* ఆదిశగా అభివృద్ధి సాధించడం...
---- ఇంతకీ బాల కార్మికులు అంటే ఎవరు ?
18 సంవత్సరాల లోపు పిల్లలు... వీరిని పనుల్లో పెట్టడం ద్వారా వారి శారీరక, మానసిక, సామాజిక ఇంకా విద్యాభివృద్ధికి హాని కలిగించడం జరుగుతుంది. ప్రమాదకర కార్యకలాపాల్లో వీరి శ్రమను ఉపయోగించుకోవడం వల్ల వీరి శారీరక ఆరోగ్యంతో పాటు మానసిక ఆరోగ్యం కూడా ఎన్నో విధాలుగా ప్రభావితమవుతుంది. తద్వారా వారి చక్కటి భవిష్యత్తు  అగమ్య గోచరంగా మారిపోతుంది. లేత వయసులో వారి మానసిక స్థితి వక్రమార్గం పట్టే దిశగా పయనించే అవకాశాలు మెండుగా ఉంటాయి. అందరిపై అకారణ ద్వేషాలు, సమాజంపై ఒక రకమైన  కసి పెరిగిపోతాయి. ఆ విధంగా మొత్తం సమాజానికి వీరు చేటు తెచ్చే దుష్ట శక్తులుగా మారే ప్రమాదం పొంచి ఉంటుందన్నది నిర్వివాదాంశం.
   రేపటి తరం పౌరులు అలాంటి విద్రోహులుగా మారడం... దేశ భవిష్యత్తును అనూహ్యమైన సమస్యల విష వలయంలోకి నెట్టి వేయగలదనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు.
   దీనికి ముఖ్య కారణం.. బాల్యంలో వారికి విద్యాబుద్ధులు అలవడకపోవడమే. హాయిగా చదువుకోవలసిన వయసులో ఆ లేత చేతులు, పాదాలు కార్ఖానాల్లో, కర్మాగారాల్లో, ఇళ్లల్లో వెట్టి చాకిరీతో సతమతమవుతూ కునారిల్లుతుంటే ఆ పసి మనసులకు సంతోషం అన్నది ఉండడం సంభవమా! ఆటపాటలతో ఉల్లాసంగా తల్లిదండ్రుల ప్రేమాదరణలో సేదదీరాల్సిన ఆ బాల్యం పనీపాటలతో బండబారిపోవలసినదేనా !! ఇలాంటి వాతావరణంలో విపరీత, విపత్కర పరిస్థితులతో రాజీపడుతూ.. బాల్యాన్ని బలి పెడుతూ, పెరుగుతూ ఆ దశ దాటిపోయాక గతాన్ని తలుచుకుంటూ కుమిలిపోతూ బ్రతుకంతా భారంగా వెళ్లదీయడానికి కారకులెవరు ? 
 --- తల్లిదండ్రులా ? బాల కార్మిక వ్యవస్థను పెంచి పోషిస్తున్న యాజమాన్యాలా ? లేక వారిపై శ్రద్ధ చూపని ప్రభుత్వాలా  ?
 ఇవన్నీ పరిగణనలోకి తీసుకొని ఆవిర్భవించినదే బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినం. అందుకోసం నిర్ణయించబడ్డ, పాటించాల్సిన కొన్ని ముఖ్యంశాలు...
* పిల్లల హక్కుల్ని కాపాడాలి...
* పిల్లలు పని చేయకూడదు. వారితో పనులు 
   చేయించరాదు.
* బడి ఈడు పిల్లలంతా బడిలోనే ఉండాలి.
* ప్రభుత్వాలు, వ్యాపారస్తులు, కర్మాగారాలు 
    పిల్లల హక్కుల్ని కాపాడాలి.
--- ఇందుకోసం ఆచరించవలసిన విషయాలు..
* బాల కార్మిక వ్యవస్థ యొక్క మూల కారణాలను 
   కనుగొనడం,పరిష్కరించడం, నిర్మూలించడం..
--- బడి ఈడు పిల్లలు బడి బయట కాదు.. బడిలోనే ఉండాలి అన్న భావన ముఖ్యంగా తల్లిదండ్రుల్లో కలిగించాలి. ఇందులో ఉపాధ్యాయుల పాత్ర ప్రధానమైనదిగా చెప్పవచ్చు. పెద్దలు చేసిన అప్పులకు,వారు మోయవలసిన బాధ్యతలకు కన్నబిడ్డల్ని బాధ్యులుగా చేయడం సమంజసం కాదని తల్లిదండ్రులకు నచ్చ చెప్పడం జరగాలి.
  అశాంతికి, అభద్రతకూ లోనైన పిల్లలు సంఘ విద్రోహ శక్తులుగా మారి, సమాజానికి, దేశానికి హాని కలిగించే కారకాలుగా అయ్యే అవకాశాల్ని పెద్దలకు వివరించాలి. తద్వారా వ్యక్తిగత కుటుంబాలకే కాక సమాజం, దేశం అలజడికి లోనయ్యే పరిస్థితులు వారి ముందుంచడం అతి ముఖ్యం.
 పేదరికంలో మగ్గిపోతూ, పిల్లల్ని చదివించలేకపోతున్న వారికి ఎన్నో విధాలుగా ప్రభుత్వం చేయూతనందించడం హర్షణీయం. అందులో మధ్యాహ్న భోజన పథకాలు, ఉచిత పుస్తకాలు, యూనిఫాంలు, ఫీజులు రద్దు చేయడాలు, ఇంకా స్కాలర్షిప్  మంజూరు చేయడాలు మొదలైనవి పేదవారికి ఎంతో ఉపయుక్తంగా ఉంటున్నాయి. ఈ సౌకర్యాలన్నీ కాలేజీ చదువుల దాకా విస్తరింప చేయడంలో ప్రభుత్వాలు చేస్తున్న కృషి ఎంతేని అభినందనీయం..
    ఏది ఏమైనా... ఆటపాటలతో బాల్యాన్ని ఆస్వాదిస్తూ, చదువుకోవాల్సిన పిల్లలను బాల కార్మిక వ్యవస్థ నుండి కాపాడడానికి ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినాన్ని ప్రవేశపెట్టి, జూన్ 12 వ తేదీని  ఆ దినోత్సవానికి కేటాయించడం ఎంతో సంతోషించాల్సిన విషయం. అలాగే ఆచరణపై కూడా అన్ని యాజమాన్యాలు దృష్టి పెట్టడం చాలా అవసరం.
   మనం గమనిస్తూ ఉంటాం.. ఇళ్లల్లో పని మనుషులుగా 10 నుండి 15 సంవత్సరాల అమ్మాయిలు చేస్తూ ఉండడం.. అదే వారి ఆర్థిక దుస్థితి కావచ్చు.. కానీ ప్రోత్సహించకపోవడం మంచిది. ఆ పిల్లల తల్లిదండ్రులకు నచ్చజెప్పి వారిని పాఠశాలకు పంపేలా కౌన్సిలింగ్ ఇవ్వాలి. ప్రభుత్వమే వారికి కావలసిన అవసరాలన్నీ తీరుస్తుందని తెలియజెప్పాలి.
   ఇవన్నీ అమలు చేయడం ద్వారా కొంతలో కొంతవరకైనా ఈ బాల కార్మిక వ్యవస్థను నిర్మూలించగలం. జూన్ 12న బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం గురించి అందరికీ అవగాహన కలిగిద్దాం. ప్రతి ఒక్కరం అందులో భాగస్వాములమవుదాం. అది మనందరి కనీస బాధ్యతగా పరిగణిద్దాం...
                          __________________
 
   


Tuesday, June 10, 2025

'చిన్నారి'... రేపటి ప్రపంచ పౌరులు... బాలగేయం

బాలల్లారా బాలల్లారా 
రేపటి ప్రపంచ పౌరుల్లారా 
రారండీ రారండీ 
పాఠశాల పిలుస్తోంది రారండీ 
                                                        //బాలల్లారా //
చిట్టి చిట్టి చేతులు మీవి 
పలకా బలపం పట్టాలి 
పలుగూ పారా వదిలేయాలి 
అ ఆ ఇ ఈ నేర్వాలి 
                                                       //బాలల్లారా //
చిన్ని చిన్ని పాదాలు మీవి 
ఆడీ పాడే వయస్సు మీది 
ముద్దుముద్దుగా సాగే బ్రతుకు
మొద్దుబారిపోనీయొద్దు 
                                                        //బాలల్లారా //
మట్టితో ఆటలు ఆడండి
మట్టిపనులు మీకొద్దు మానండి 
కార్ఖానాలు క్వారీలు కూలిపనులు 
చాకిరీలు...వద్దు వద్దు చాలించండి 
                                                        //బాలల్లారా//
అమ్మలు నాన్నలు ఆలకించండి 
ఆలకించి మీరు ఆలోచించండి
మీ అప్పులు మీ తిప్పలు 
మీ పిల్లలకొద్దండీ వద్దండీ
                                                       //బాలల్లారా//
పసివయసును చిదిమేసి 
బ్రతుకు బరువు చేయకండి
బాల్యాన్ని బలిపెట్టి  
నిలోన పెట్టకండి 
చదివించీ చూడండి 
ప్రగతి దారి చూపండి 
                                                        //బాలల్లారా //

Friday, June 6, 2025

పర్యావరణాన్ని కాపాడుకుందాం...

 

🌳🌴🌴🌳🌲🪻🫒🍀🎋🪴🍍🌱🍂🌿🎋🌳

 
   ఉదయం 6.30 దాటింది.గబగబా తాళం వేసి, బ్యాగ్ భుజానికి తగిలించుకుని రోడ్డెక్కాను. ఆటో కోసం ఐదారు  నిమిషాలు నడవాల్సిందే! అటు ఇటు చూస్తూ నడుస్తున్న నాకు రోడ్డు రెండు వైపులా చెత్తాచెదారం, ప్లాస్టిక్ కవర్లు..ఇంకా రకరకాల వ్యర్థాలు పేరుకుపోయి కనిపించాయి. నిన్న రాత్రి వర్షం కురిసిందేమో.. రోజూ నడుస్తున్న దారే అయినా మరీ అధ్వాన్నంగా ఇంకా చెప్పాలంటే అసహ్యంగా కనిపించింది. ఇళ్ల నుండి రోజూ చెత్త సేకరిస్తూనే ఉన్నారు.. అయినా..రోడ్ల పక్కన ఇంతలా ఎలా పేరుకు పోతోంది !  చుట్టుపక్కల హోటళ్ల వాళ్ళు మిగిలిపోయినవన్నీ పారవేయడం కూడా ఇక్కడే..! పర్యావరణం కలుషితం అవమంటే అవ్వదా! రోగాలు రాకుండా ఎలా ఉంటాయి?
    అలా ఆలోచిస్తున్న నా ముందు ఆటో వచ్చి ఆగింది. ఎక్కి కూర్చుని, బస్టాప్ లో  దిగాను. ఏడు గంటలకు నేను వెళ్లాల్సిన బస్సు వచ్చింది. ఎక్కి ఖాళీగా ఉన్న  కిటికీ పక్క సీట్లో కూర్చున్నాను. చల్లగాలి వీస్తోంది. హాయిగా అనిపించింది. కానీ,అది కాసేపే..! కిటికీలోంచి కనిపిస్తున్న దృశ్యాలకు  ఆ ఆహ్లాదం కాస్తా ఆవిరైపోయింది. కంపచెట్లకు అడ్డదిడ్డంగా తగులుకున్న ప్లాస్టిక్ కవర్లు దారి పొడవునా దర్శనమిస్తూఉంటే మూడ్ అంతా పాడయిపోయింది.
   ప్లాస్టిక్ వాడకం తగ్గించండి అంటారు..అసలు వాడొద్దు అంటారు.. కానీ, అవి ఉత్పత్తి కాకుండా నిరోధించరు.మన ప్రారబ్దం ! అవి లేకుండా మనకు రోజు గడవదు. ఫలితంగా ఎన్ని అనర్థాలో! ఏం చేయగలం! ఇవన్నీ భూమిలో కలిసిపోవడానికి వందల ఏళ్ళు పడతాయట! పెరుగుతున్న టెక్నాలజీతో రకరకాల పరికరాలు, వస్తువులు కనిపెడుతున్నారు. ఎన్నో సౌకర్యాలు అందిస్తున్నారు. అంతవరకు బాగానే ఉంది.. కానీ, సౌకర్యాలతో పాటు అనివార్యమైన అసౌకర్యాలూ, అనారోగ్యాలు భరించక తప్పడం లేదు.. అవి మనల్ని చుట్టు ముడుతున్నాయి, చాప కింద నీరులా..! 
     వంట పాత్రల నుండి, తాగే నీటి బాటిళ్ల వరకూ అంతా ప్లాస్టిక్ మయమే. నివారించలేము.. వాడకుండా ఉండలేము. అంతకన్నా మనకు మరోదారి ఉండడం లేదు. ఒకప్పటిలా మట్టికుండలు వాడమంటున్నారు.ఆకర్షణీయమైన,సౌకర్యవంతమైన  వస్తుసామాగ్రి కనిపెట్టి జనాల మీదకి వదిలేసి, ఇప్పుడు వాటన్నింటినీ పక్కకు పెట్టేయండి.. మళ్లీ పాత రోజుల్లోకి వెళ్ళండి.. అంటే సాధ్యపడుతుందా!! సుఖానికి అలవడ్డ ప్రాణాలు మరి!
   అయినా.. చెప్పుకుంటూ పోతే ఒక్క.. ప్లాస్టిక్ మాత్రమేనా పరిసరాల్ని కలుషితం చేస్తూ ఆరోగ్యానికి చేటు తెస్తున్నది..!? గాలి కాలుష్యం చేస్తున్న హాని అంతా ఇంతా కాదుగదా! 
    అయినా.. ప్రతిరోజూ నేను ప్రయాణిస్తున్న దారే ఇది. ఉద్యోగరీత్యా రోజూ ఉదయం, సాయంత్రం ఈ ప్రయాణం తప్పదు నాకు. కానీ ఈ రోజే ఎందుకో చుట్టూ చూడాలనిపిండానికి కారణం ఉంది... అదేంటంటే.. ఈ దినం ప్రపంచ పర్యావరణ  దినం (5.6.25) కాబట్టి...
     మన చుట్టూ పరిసరాలు శుభ్రగా, ఆహ్లాదంగా ఉండాలంటే అది ముందుగా మన ఇంటి నుండే మొదలవ్వాలి అంటాను నేను. ప్రతివారూ ఇంటి ముందు రెండు మొక్కలైనా నాటాలి.స్థలం లేపోతే నాలుగైదు తొట్లు పెట్టుకుని అందులో ఏ పచ్చని మొక్కలో నాటుకోవాలి. ఇంట్లో, ఇంటి ముందు చెత్తా చెదారం లేకుండా శుభ్రత పాటించాలి.ఇలా ప్రతీ ఇల్లు తయారైతే వీధులన్నీ శుభ్రంగా,ఆహ్లాదంగా తయారై అందంగా కూడా కనిపిస్తాయి. ఆవిధంగా పర్యావరణం బాగుపడుతుంది. కాదంటారా!, ప్రతి ఒక్కరం పాటించాల్సిన నియమం ఇది.
       ఆవిధంగా ఆహ్లాదం, ఆరోగ్యం, ఆనందం మన సొంతమవుతాయి. పర్యావరణ దినోత్సవం నాడు అందరం ఈ నిర్ణయం తీసుకుందాం. తద్వారా కాలుష్యాన్ని నిర్మూలిద్దాం.. పర్యావరణాన్ని కాపాడుకుందాం....
🌴🌵🌿🌲🌳🍀🫒🎋🪴🍍🌱🍂🌾🌴🌳🌲

   
 

Sunday, June 1, 2025

పాదచారులు ప్రకృతి ప్రేమికులైన...


                                             ~యం. ధరిత్రీ దేవి 

🌲🍀🌿🌵🌳🌵🌿☘️🌾🍀🌲🪻🪴🍁🦠🌲
        
     నడిచే దారిలో...
     పేరు తెలియని ఆ మొక్కలు...
     వరుణుడి దయతో మొలిచి 
     నిలిచిన అడవి అందాలు...!
     తరచి తరచి చూశామా...
     కనగలం కళాత్మక రూపాలు..
     ఆకులా అవి !.
     చిత్రకారుడు గీసిన ఆకృతులా..!
     హరితవర్ణాన మెరిసిపోతూ...
     ముద్దులొలుకుతూ ఆ పత్రదళాలు !
     పసుపువన్నెతో విచ్చుకున్న 
     ఆ చిన్ని చిన్ని పూరేకలు !!
     పరిమళభరితాలు కాకున్ననేమి...
     పాదచారులు ప్రకృతి ప్రేమికులైన
     ఇట్టే నిలబెట్టే మనోహర దృశ్యాలవి !!
     మదిని సృజన ఉంటే చాలదా...
     కవితాఝరులు పొంగిపొరలవా !
     కాగితాలపై భావగీతాలుగ మారవా !!
     పిచ్చిమొక్కలు కావవి....
     అలలు అలలుగా కదులుతూ 
     భూమాతచే  లాలించబడుతున్న 
     పసిపాపలు !! దేవుని సృష్టిలో  
     తిరుగులేని భాగస్వాములు !!

🌲🌵🌴🌳🌿☘️🌲🌵🌳🌱🌲🌵🌿🌲🌴🌳

     
     


Thursday, May 15, 2025

నీలాల నింగిలో తిరిగేటి జాబిల్లి నింగికేమిస్తుంది ఓలి?

                                         ~ యం. ధరిత్రీ దేవి

 ప్రేమతో తమకుతామే ఇష్టపూర్వకంగా ఎదుటివారికిచ్చేది 'కానుక'. పీడించి, బలవంతంగా తీసుకునేది కానుక ఎలా అవుతుంది? కట్నకానుకలనేవి పరస్పరం ప్రేమాభిమానాలతో ఇచ్చిపుచ్చుకునేవిగా ఉండాలి.  అంతేగానీ మనసుల్ని గుచ్చేలా ఉండకూడదు.  ఈ అంశం గురించి కాసేపు ---
 అదనపు కట్నం కోసం భార్యను వేధించి చివరికి హత్య చేసిన ఓ భర్తకు ఉరి శిక్ష విధించారంటూ కొద్దిరోజులక్రితం ఓ వార్త వచ్చింది. హత్యానంతరం మూడు సంవత్సరాలకు ఈ తీర్పు ఇచ్చారంటూ కథనం !
  పెళ్లయి మూణ్ణెళ్లు తిరక్కుండానే అదనపు కట్నం తేవాలంటూ భర్త, అత్తమామలు హింసిస్తూ కోడల్ని పుట్టింటికి తరిమేశారంటూ ఒక చోట, ఇద్దరు పిల్లల తల్లిని కట్నం కోసం వేధిస్తూ తల్లిదండ్రుల వద్దకు పంపారంటూ మరో ఘనుడి ఘనత గురించి మరోచోట! వరుసగా ముగ్గురు ఆడపిల్లల్ని కన్నావని దూషించి, వారి ఖర్చులు పుట్టింటి వారే భరించాలంటూ ఇంటి నుంచి గెంటేసిన భర్త-- అంటూ ఇంకోచోట !  ఇలా రకరకాల వార్తాకథనాలు ! ప్రదేశాలు వేరైనా దాని అంతర్లీన సారాంశం ఒక్కటే !
  వరకట్నమే  నేరమని ప్రభుత్వం నిషేధిస్తే, మరి ఈ అదనపు కట్నం గోలేమిటి? సంసారమనే బండికి భార్య, భర్త రెండు చక్రాల వంటివారు అంటారు . రెండూ సజావుగా సాగితేనే బండి కదులుతుంది అంటారు.. భర్తలో సగం భార్య అనీ, జీవితభాగస్వామి అనీ అంటారు. కష్టసుఖాల్లో ప్రతిక్షణం భాగం పంచుకునే అలాంటి ఇల్లాలికి ఎంత విలువ ఇవ్వాలి! ఎలా గౌరవించాలి! 
  పెళ్లి తర్వాత పుట్టి పెరిగిన ఇంటినీ, ఊరిని, ప్రాణానికి ప్రాణంగా ప్రేమించిన తల్లిదండ్రుల్నీ వదలిపెట్టి, ముక్కూ మొహం తెలీని ఓ మగాడి  చేయిపట్టుకుని అమాయకంగా అతని వెంట నడిచి మరో ఇంటికి ఓ ఆడపిల్ల తరలివెళ్తోందంటే కేవలం అతని పై నమ్మకం! అన్ని వేళలా తనకు తోడునీడగా, రక్షణగా ఉంటాడన్న కొండంత నమ్మకం! ఆ భరోసా ఆమెకు కల్గించడం భర్తగా అతని  బాధ్యత. ఒకప్పుడైతే కుటుంబ విలువలు ఎంతో ఉన్నతంగా ఉండేవి. చిన్న వాళ్ళు తప్పు చేస్తే పెద్దవాళ్లు సర్ది చెప్పేవాళ్లు. కానీ, కాలక్రమేణా విలువలన్నవి పతనావస్థకు చేరుకుని మనుషుల్ని దిగజార్చేశాయి. 
  భార్య అంటే ఏమిటో  ఓ చక్కటి నిర్వచనం ఓ చలనచిత్రంలో బహు చక్కగా తెలియజేశారు.
* కొడుకన్న వాడికి కష్టం వస్తే అతని కోసం తల్లీ, తండ్రి, తోబుట్టువులు బాధపడటం, విపరీతంగా ఆవేదన చెందడం అత్యంత సహజం. ఎందుకంటే వారి మధ్య రక్త సంబంధమన్నది ఉంటుంది కాబట్టి. కానీ, ఏ సంబంధం లేకుండా తనతో మూడుముళ్ల బంధం మాత్రమే ఉన్న మనిషి భర్త అన్న వాడికోసం బాధపడ్డం, అతనితోనే తన జీవితం అనుకోవడం,  తన సర్వస్వం  ధారపోయడమన్నది చాలా గొప్ప విషయం! అదే భార్య అంటే!" 
నిజంగా ఎంత గొప్పగా చెప్పారు భార్య స్థానం గురించి! 
   అలాగే -- వరుసగా ఆడపిల్లల్ని కన్నదని భార్యను పుట్టింట్లో దిగబెట్టిన ఓ బావగారితో అంటాడు ఓ బావమరిది, 
* నీకు జన్మనివ్వడానికి ఓ ఆడది కావాలి. నీకు భార్యగా  ఓ ఆడది కావాలి. నీకు తండ్రి హోదా ఇవ్వాలంటే మళ్ళీ ఓ ఆడదే కావాలి. కానీ నీ కూతురిగా మాత్రం ఆడపిల్లవద్దా"
   -- సిగ్గుతో తలవంచుకుంటాడా బావగారు. 
  ఎన్ని సినిమాల్లో ఎన్ని సందేశాలిచ్చినా మారుతున్నారా  జనాలు! ఎన్ని చట్టాలు, శాసనాలు చేసినా మారుతున్నారా? ఎవరి ధోరణి వారిదే ! 
  ఇంతకీ, ఈ అదనపు కట్నం ఎలా పుట్టుకొచ్చిందో ఆలోచిస్తే ఒకటే బోధపడుతుంది. పెళ్లి సమయంలో ఇచ్చినది  వారికి సరిపోయినట్లు అనిపించకపోయినా లేక ఇతరులతో పోల్చుకున్నా కొన్ని అసంతృప్తులు బయలుదేరుతాయి వారిలో. ఫలితంగా, అసహనంతో అదంతా భార్యమీద చూపించడం మొదలెడతారు. ఆమె స్థానానికున్న విలువ, ప్రత్యేకత తెలిసినా కట్నకానుకల కోసం వేధించడం, హింసించడం, హతమార్చడం చేస్తున్న కొందరి అమానుష ప్రవర్తన ఎంత హేయమైన చర్య!  నేటి సమాజంలో ఇలాంటి వారి శాతం పెరిగిపోవడానికి కారణమేమిటి? 
   పూర్వం పెళ్లయిన కొత్త జంటకు అవసరాల కోసమై కొంత పైకం, వస్తు సామాగ్రి అమ్మాయి తరపు వారు తమకు తాముగా ఇష్టపూర్వకంగా ఇవ్వడం మొదలైనదని చెప్తూ ఉంటారు. అదే క్రమక్రమంగా కాలక్రమేణా ఓ  ఆచారమై రాన్రానూ  ఓ దుష్ట సాంప్రదాయంగా రూపాంతరం చెంది ఇలా ఆడపిల్లల పాలిటి శాపంగా పరిణమించిపోయింది. ఇరు కుటుంబాలవారూ ఇష్టపూర్వకంగా ఏ బలవంతం లేకుండా కట్నకానుకలు ఇచ్చుకునేవాళ్లు లేకపోలేదు. పరస్పరం గౌరవించుకుంటూ, ప్రేమాభిమానాలు పంచుకుంటూ ఎంతో సఖ్యంగా, సంస్కారయుతంగా ఉండే కుటుంబాలూ ఉంటున్నాయి, కానీ అలాంటి వారి శాతం బాగా తగ్గిందని చెప్పక తప్పదు.
   పూర్వం కన్యాశుల్కం ( ఓలి  ) పేరిట ఆడపిల్లల తల్లిదండ్రులకు డబ్బులు ఇచ్చి ముక్కుపచ్చలారని బాలికల్ని వయసు మీరినవారు  వివాహం చేసుకునేవారట ! అమ్మాయికి  కట్నం ఇచ్చినా, అబ్బాయికి కట్నం ఇచ్చినా -- అప్పుడూ, ఇప్పుడూ అమ్మాయే బలి  పశువు  కావడం గమనార్హం !  
    అప్పట్లో ఆడపిల్లలకు చదువే అవసరం లేదనీ,  పెళ్లయ్యాక మొగుడనే వాడికి ఓ ఉత్తరంముక్క రాసుకునే పాటి అక్షరజ్ఞానం ఉంటే చాలనీ ఆడపిల్లల్ని ఇంటికే పరిమితం చేయడం జరిగేది.ఆడపిల్లకు వంటా వార్పు వస్తే చాలని అనుకునే రోజులవి. కాలక్రమేణా స్త్రీవిద్య ప్రాముఖ్యత పెరిగిపోయి ఉన్నత చదువులు చదవడమే గాక అమ్మాయిలూ ఉద్యోగాల కోసం గడప దాటే రోజులు వచ్చేశాయి. బాలికల కోసం ప్రత్యేకంగా పాఠశాలలు, కళాశాలలు కూడా వెలిశాయి. తల్లిదండ్రుల్లో కూడా గణనీయంగా మార్పు వచ్చి కొడుకులతో సమానంగా కూతుళ్లను కూడా  చదివించడం మొదలైంది. అంతవరకు బాగానే ఉంది. ఈ మార్పు అభిలషణీయమూ, సంతోషదాయకము కూడాను.
    కానీ అందువల్ల కొత్త చిక్కులు చాప కింద నీరులా వచ్చేసి, దరిమిలా అమ్మాయిల పెళ్లిళ్లు సమస్యగా మారిపోయాయి. ఒకప్పుడు అంతగా చదువు లేని ఆడపిల్లలకు ఏదో గంతకు తగ్గ బొంత అని సంబంధాలు ఖా చేసుకొని చిన్న వయసులోనే పెళ్లిళ్లు చేసి అత్తారింటికి పంపేసి బాధ్యత దించేసుకునేవాళ్ళు. కానీ ఇప్పుడేమో బాగా చదివిన అమ్మాయిలకు  అంతకంటే పెద్ద చదువు చదివిన లేదా కనీసం సమానంగానయినా చదివిన అబ్బాయిని వెతకడం పెద్ద సమస్య అయి కూర్చుంది. పైగా, ఎంత చదివించినా, ఉద్యోగాలు చేస్తూ సంపాదనాపరులైనా కట్నాలు మాత్రం అమ్మాయిలకు ఇచ్చుకోవాల్సిందేనన్న సంప్రదాయం జనాల నరనరానా జీర్ణించుకుపోయి ఉండనే ఉంది!!
   ఓవైపు చదివించడానికి ఖర్చు, మరోవైపు వరకట్నాల ఖర్చు, అది చాలదన్నట్లు పెళ్లి ఖర్చు... తడిసి మోపెడై ఆడపిల్లల తల్లిదండ్రుల బాధ వర్ణనాతీతంగా ఉంది అంటే అతిశయోక్తి కానే కాదు. కొందరైతే ఎందుకు చదివించాంరా బాబు వీళ్ళని... అనుకునే దుస్థితిలో కూడా పడిపోతున్నారు. ఇవన్నీ అక్షర సత్యాలు అంటే నమ్మితీరాలి.
     మరోవైపు...మగ పిల్లలకు పెళ్లి చేసుకోవడానికి పిల్ల దొరకడం లేదంటూ సర్వే నివేదికలు !! అందులో నిజమెంతో ప్రస్తుత సమాజపోకడ క్షుణ్ణంగా  గమనిస్తే పరిస్థితి అవగతమవుతుంది. అమ్మాయిలు కూడా తమ స్థాయికి తగిన సంబంధం కుదిరే వరకు వేచి చూడడంతో వివాహ వయస్సు దాటిపోతోంది...అది మరో సమస్య! తల్లిదండ్రులకే కాదు అమ్మాయిలకు కూడా...!! 
 ఇంతకీ--- అసలు విషయానికొస్తే..ఈ కట్నమన్నది వరునికి ఎందుకు ఇవ్వాలి? 
 భార్యవిలువ తెలిసీ సంప్రదాయాల పేరిట ఈ ఆచారాలు ఎందుకు కొనసాగాలి ? ఇద్దరూ సమానమే అయినప్పుడు, సంసారరథానికి ఇద్దరూ అవసరమే అయినప్పుడు పెళ్లి సమయంలో స్త్రీయే ఎందుకు కట్నమివ్వాలి? ఇది ఏ ఒక్కరి ప్రశ్నో కాదు, అనాదిగా ఎందరో...ఎందరెందరో స్త్రీల ఆవేదనతో కూడిన ప్రశ్న. 
  ఎప్పుడో, ఎన్నో ఏళ్ళ క్రితం రేడియో లలిత సంగీతంలో విన్న ఓ పాట ఈ సందర్భంగా తలపుకొస్తోంది. ఈ పాటను గమనిస్తే, ఏళ్లకు ఏళ్లు గడిచినా పరిస్థితుల్లో మార్పు ఎంత మాత్రమూ రాలేదని స్పష్టంగా తెలిసిపోతుంది.. ఆలోచించండి...

               " నీలాల నింగిలో తిరిగేటి జాబిల్లి 
                  నింగికేమిస్తుంది ఓలి...
                  బ్రతుకులో వెన్నెలై వెలిగేటి మగనాలి 
                  ఎందుకివ్వాలి ఓలి...?!
  ------------------------------------------------------------------
 
                   






  






 





Tuesday, May 13, 2025

ఉన్నోళ్లు పోయినోళ్ల తీపి గురుతులు...

                                  యం.ధరిత్రీ దేవి    


     తల్లి గర్భంలో జీవం పోసుకున్న ప్రాణి జన్మించిన పిదప క్రమక్రమంగా ఎదుగుతూ, ఆ జీవనగమనంలో ఎన్నో సాధిస్తూ చివరకు ఏదో ఒక రోజు ఆ జీవమన్నది ( అదే ప్రాణమన్నది ) తన దేహం నుండి వేరై ఆ దేహం నిర్జీవంగా మారిపోతుంది.

  ప్రాణానికి ఇంత విలువ ఉందా! అది ఉన్నంత వరకేనా మనిషి మనుగడ ! ఆ తర్వాత ఎంతటి వారలైనా కాటికి చేరాల్సిందేనా !

* మోహన్ దాస్ కరంచంద్ గాంధీ ! ఈ పేరు వినని వాళ్లు ఏ తరంలోనైనా ఉంటారా? ఓ బక్కపలుచని వ్యక్తి కొల్లాయి గట్టి కనీసం వంటిమీద చొక్కా అయినా లేకుండా అతి నిరాడంబరంగా కనిపిస్తూ అందర్నీ తన కనుసన్నల్లో నిలుపుకుని మొత్తం భారతావనికే తలమానికంగా నిలిచిన ఓ మహామనీషి! భరతమాత దాస్యశృంఖలాలను తెంచాలన్న దృఢ సంకల్పంతో సకల జనావళినీ తన వెన్నంటి నడిచేలా చేయగలిగిన ధీశాలి. స్వాతంత్ర్యం సాధించి బ్రిటిష్ వాళ్ళను తరిమి కొట్టే దాకా నిద్రించని పట్టువదలని నిత్య శ్రామికుడు! 

 అంతటి మహోన్నత వ్యక్తి చివరకో తూటాకు బలై నేలకొరిగి ప్రాణమన్నది అనంత వాయువుల్లో కలిసిపోయి అచేతనుడై పోయాడు. యావత్తు దేశాన్ని తన వెంట నడిపించిన ఆ మహోన్నత వ్యక్తి దేహం నిర్జీవమై పోయి పిడికెడు బూడిదగా మారి మట్టిలో కలిసిపోయింది. ప్రాణం ఉన్నంత వరకు అంతటి శక్తివంతమైన ఆ కాయం అది కాస్తా మాయమవగానే కూలిపోయింది ! ఇంతకూ ఆ ప్రాణమన్నదెక్కడ? 

* ఇందిరాగాంధీ. ధీరవనిత! శక్తివంతమైన మహిళ! మేధోసంపత్తి, చాకచక్యం పుష్కలంగా కలిగి దేశ ప్రధానిగా తిరుగులేని విధంగా భాసిల్లి 'ఇందిర అంటే ఇండియా' అన్న విధంగా కీర్తింప బడ్డ అద్వితీయ నారీమణి! చక్కటి చీర కట్టుతో, ఒత్తయిన తలకట్టుతో ఎంతో హుందాగా కనిపించే ఇందిరమ్మ కంచే చేను మేసిన రీతిని  తన ఇంటి ప్రాంగణంలో అండగా నిలవాల్సిన అంగరక్షకుల తూటాలకే బలై పోయింది. దేశాన్ని తిరుగులేని విధంగా ఏలిన ఆ గొప్ప మహిళ కూడా ప్రాణం దేహాన్ని వీడగానే ఒక్కసారిగా ఆమె జీవనయానం స్తంభించిపోయి నిస్సహాయురాలై పోయింది. 

* చక్కటి రూపం, అంతకుమించిన అద్భుత నటనా కౌశలం, గంభీరమైన స్వరం -- ఆయన సొంతం. పౌరాణిక చిత్రాల్లో రాముడు, కృష్ణుడు, రావణాసురుడు, భీముడు, అర్జునుడు, కర్ణుడు, దుర్యోధనుడు. భీష్ముడు ఆయనే! ఇంకా ఇంకా ఎన్నో సాంఘిక చిత్రాల్లోని పాత్రల్లోనూ జీవించిన నందమూరి తారక రామారావు అశేష తెలుగు ప్రజానీకానికి ఆరాధ్య దైవం. రాజకీయాల్లోనూ ముఖ్యమంత్రిగా వెలుగొంది కాలిడిన ప్రతీ రంగంలో తనకు తానే సాటి అనిపించుకున్న కారణజన్ముడు! అంతటి ధీరోదాత్తచరిత ప్రాణం ఉన్నంత వరకే!-- ప్రాణం అంటే ఏమిటి? 

* ఒకటి కాదు, వంద కాదు, వెయ్యి కాదు --ఏకంగా నలభై వేల పాటలు --అదీ పదహారు భాషల్లో పాడిన ఘనత సాధించి రికార్డు సొంతం చేసుకుని 'గానగంధర్వుడి' గా కీర్తింపబడ్డ ఎస్. పి. బాలసుబ్రమణ్యంగారు..ఏరీ, ఎక్కడ? నిండైన ఆ విగ్రహం, చిరునవ్వులు చిందించే ఆ మోము, గళం విప్పితే చాలు  జాలువారే మధుర గీతాలు, పెదవి విప్పితే చాలు అనర్గళంగా సాగిపోయే ఆ వాక్ప్రవాహం.. అన్నీ ఎక్కడ? జీవం కోల్పోయి అలా  గాజుపెట్టెలో అచేతనంగా !! తేనెల వానలు కురిపించే ఆగళం, ఆ పెదవులు నిర్జీవంగా...! ప్రాణం లేనందుకేగా!

  దేహంలో ప్రాణమన్నదానికి ఇంతటి ప్రాధాన్యత ఉందన్నమాట! అది వీడిన మరుక్షణం దేహానికి విలువ లేదు. మట్టిలో కలిసి పోవాల్సిందే. ఊపిరి ఉన్నంత వరకే ఈ బంధాలు, అనుబంధాలు, బాధలూ, బాధ్యతలూ --- అది కాస్తా ఆగాక అంతా శూన్యం, శూన్యం. 

  ఏమిటీ, గొప్ప గొప్ప వ్యక్తుల గురించి, సెలబ్రిటీల గురించే చెబుతున్నావు, వాళ్లంతా జగమెరిగిన వాల్లనా ! నీకు జన్మనిచ్చిన తల్లిదండ్రుల మాటేమిటి?  వాళ్లు సెలబ్రెటీలు కారా? 

 ఎంత మాట! ప్రతీ వ్యక్తికీ అమ్మ నాన్నలను మించిన వారెవరుంటారు? 

గుడ్లురిమినా నీపైనే 

గుండెలకదుముకున్నా నిన్నే  --- అనే అమ్మ 

వేలెడంత వయసు నుంచీ 

వేలు పట్టి నడిపించి 

లోకం చూపించి, లోకజ్ఞానం 

తెలిసేలా చేసి, విలువలు నేర్పించి 

దారి చూపిన నాన్న !

--- మేము లేకున్నా ఇక నీవు బ్రతుకు బాటలో నిర్భీతిగా  సాగిపోగలవులే -- అన్న భరోసా వచ్చాక నిష్క్రమించిన ఇరువురూ కట్టెల్లో కట్టెగా మారి కాలిపోతున్న క్షణాన చూడలేక తల తిప్పుకున్న క్షణాలు ఇప్పటికీ గుర్తే ! 

  ఇంతకీ నేచెప్పాలనుకున్నది దేహంలో ఈ ప్రాణం గురించి--

 అసలు ప్రాణం అంటే ఏమిటి?  ఆత్మ అంటే ఏమిటి? ఆత్మకు మరణం ఉండదంటారు. మనిషి మరణించాక శరీరం నుండి ఆత్మ వేరై పోతుంది అనడం వింటుంటాం. అయితే దానికి మరణం తర్వాత తన భౌతికకాయానికి జరిగే తతంగాలన్నీ తెలుస్తూ ఉంటాయా?  ఇవన్నీ వేధించే ప్రశ్నలే. జవాబులు మాత్రం దొరకడం లేదు. 

     ఏది ఏమైనా...పుట్టిన ప్రతివారూ గిట్టక తప్పదు. ఈ గీతాసారం వంటబట్టించుకుంటే బాధ అన్నది ఉండదు... అంతే కదా!! 'కరోనా' ఉదృతంగా ఉన్న రోజుల్లో ఎందరో ప్రముఖులతో పాటు మనకు బాగా దగ్గర బంధువులు, ఆప్తమిత్రులు కూడా దూరమైపోయారు. కొందరైతే కుటుంబ సభ్యుల్ని కోల్పోయి ఇప్పటికీ తేరుకోలేని స్థితిలో కుమిలిపోతుండడం చూస్తూనే ఉన్నాము. గుండె దిటవు  పరుచుకోవాలి, తప్పదు. 

    అలాగే...మరణం అన్నది ఏ రూపంలో ఎప్పుడు వచ్చినా విధివిలాసమే ! కొందరు ఎంతో చేరువగా వచ్చి అనతికాలంలోనే అంతులేని ఆత్మీయతను పంచి, అకస్మాత్తుగా కనుమరుగై పోతూ ఉంటారు. కానీ, వారితో గడిపిన క్షణాలు, అనుభూతులు జ్ఞాపకాల రూపంలో ఎప్పటికీ అలా నిలిచే ఉంటూ ఆ స్నేహ బంధాలను గుర్తుకు తెస్తూనే ఉంటాయి. ఆ విధంగా  మనుషులు కనుమరుగైనా ఆ మనసు పంచిన జ్ఞాపకాల తడి మాత్రం ఆరదు. అందుకేనేమో మనసుకవి ఆచార్య ఆత్రేయ గారు ఎప్పుడో రాసేసి, అందరి మనసుల్ని ఆర్ద్రతతో నింపేశారు...!

      మనిషి పోతెమాత్రమేమి మనసు ఉంటది

      మనసు తోటి మనసెపుడో కలిసిపోతది 

      సావు పుటక లేనిదమ్మ నేస్తమన్నది 

      జనమ జనమ కది మరీ  గట్టిపడతది 

      పోయినోళ్ళు అందరూ మంచోళ్ళు 

      ఉన్నోళ్లు పోయినోళ్ళ తీపిగురుతులు..

ఈమాటలు ఎప్పటికీ మాసిపోనివి...మరణం లేనివి 

                           ________________

 



    



Saturday, May 10, 2025

ఎవరు ? ఎవరామె ?!

🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀

🤱
                          ~ యం.ధరిత్రీ దేవి ~

     బిడ్డ బోసినవ్వుకు 
     పులకరిస్తుంది..
     తప్పటడుగులనాడు 
     పరవశిస్తుంది...
     తప్పుటడుగులు 
     సవరిస్తుంది...
     ఎవరు ? ఎవరామె ?

     పరులు తన పిల్లల్ని 
     పల్లెత్తు మాటన్నా పడదు..
     పోట్లాడుతుంది...
     వెన్నుదన్నుగా నిలబడుతుంది

     తన ఆకలి ఎరుగనిది...
     తన పిల్లల కడుపులు నింపేది...
     తన ఆశల పునాదిపై 
     వారి కలల సౌధం నిర్మించేది !!

     చేవగలిగినన్నాళ్లు సేవకు 
     సిద్ధమంటుంది..
     వయసుడిగిననాడు
     మాటలు పడుతుంది... 
     మౌనంగా రోదిస్తుంది 

     ఎవరు  ?  ఎవరామె  ?
     త్యాగానికి ప్రతిరూపం...
     నడిచే వెన్నెల దీపం...
     ఇలపై 'అమ్మ' కాక  
     ఆమె మరెవరు ?    🤱

💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐
                               11.5.2025
      అమ్మలందరికీ మాతృ దినోత్సవ శుభాకాంక్షలు

💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐

గుర్తించి గౌరవిద్దాం...

                         ~యం. ధరిత్రీ దేవి

 అహరహం శ్రమించే అమ్మలు 
 అలుపెరుగని శ్రమజీవులు...
 స్వార్థం ఎరుగరు..అంతటి అమాయకులు!
 పిల్లలే ప్రపంచమనుకునే ప్రేమమూర్తులు 
 
 కర్మాగారాల్లో పనిచేస్తేనే శ్రామికులా..
 కుటుంబం కోసం నిరంతరం కష్టించే 
 గృహిణులు కారా శ్రామికులు!గుర్తింపు ఎక్కడ?
 ఆ శ్రమజీవి చిందించే చెమటకు..!
 
 ధన్యజీవులని పొగడ్తలు!
 త్యాగమూర్తులని బిరుదులు!!
 ఇవన్నీ బయట వినపడే నోటి మాటలు..
 నిజానికి..వాస్తవ దూరాలు..

 ప్రతిఫలం ఆశించని అమ్మలు..ఇంటిల్లిపాదికీ
 అందించే సౌకర్యాలు వెలకట్టగలరా!
 ఊహకు అందదు ఆ మొత్తం..అవగలదు
 మనిషన్నవాడు మోయలేనంత !! 

 సింహాసనం కోరదు.. కిరీటం ఆశించదు..
'అమ్మ' ఆమె!అన్నింటా సమర్థురాలు...
 జీతభత్యాలు లేని ఇంటి దేవత! ప్రేమిద్దాం..
 గుర్తించి గౌరవిద్దాం..అదే ఆమెకు అద్భుతమైన
 మాతృదినోత్సవ బహుమానం 
  


Monday, May 5, 2025

కార్మికులంటే... శ్రామికులేనా..!!



    పురాణగాథలు మార్చాయి 
    కొన్ని రోజుల్ని ఇంటికి  పర్వదినాలుగా...
    జాతీయ సంఘటనలు 
    కొన్ని మారాయి సమాజానికి
    పర్వదినాలుగా...అయితే...
    కొందరు మహనీయులు చిందించిన రక్తం 
    చారిత్రాత్మక రోజుగా మారిన 
    చైతన్యదినం..అదే మే డే !!
   "ప్రపంచ కార్మికులారా ఏకం కండి "
    కార్ల్ మార్క్స్ ఈ నినాదం 
    ప్రపంచ గమనాన్ని శాసించిన దినం!!
    కార్మికులంటే కర్మాగారాల్లో పనిచేసే 
    శ్రామికులేనా! అంటూ 
    ప్రశ్న ఉదయించిన మహత్తరక్షణం!                
    సమాజం కోసం చెమటోడ్చే వారు
    నిరంతర శ్రమజీవులు...
    కానేకాదు యంత్రాలు..ఇనుప పనిముట్లు...
    శక్తికీ పరిమితులు ఉంటాయి...   
    రోజులో.. పని..విశ్రాంతి..వినోదం..
    విభజనకై మొదలైన ఆ పోరాటం
    గెలిచి నిలిచిన దినం..అది మే డే!!
    అదే..అంతర్జాతీయ కార్మికదినోత్సవం 
    శ్రమైక జీవన సౌందర్యం 
    వెల్లి విరిసిన సుదినం !!
    కార్మిక లోకానికి పర్వదినం!!

                         ~ ధరిత్రీ దేవి
      
    






  

అమ్మకు వందనం... కథ

  

అందరికీ వందనం 🙏

 'విహంగ'  (మే నెల 2025)  అంతర్జాల మాసపత్రికలో మదర్స్ డే సందర్భంగా నా కథ...

 'అమ్మకు వందనం' ప్రచురించబడినది. వీక్షించగలరు. 



Friday, May 2, 2025

మండే ఎండల్లో మల్లెల సౌరభాలు !


            ~ యం. ధరిత్రీ దేవి ~
************************
వేసవి  వచ్చింది 
ఎండల్ని తెచ్చింది 
మల్లెల్ని ఇచ్చింది !
ముడుచుకున్న ఆకులన్నీ  
విప్పారినవి 
పండుటాకులు రాలి 
పచ్చని చివుళ్లు 
పలుకరిస్తున్నాయి 🙂
ఇన్నాళ్లూ ఎక్కడ 
దాక్కున్నాయో మరి !!
నిద్రించిన కొమ్మలు 
ఒక్కసారిగా మేల్కొన్నాయి !
అదిగో, మొదటి మొగ్గ  !!
విచ్చుకుంది మరునాటికి !
కనురెప్ప పాటులో 
కనువిందు చేస్తూ... 
కొమ్మకొమ్మనా చిట్టి మొగ్గలు !
చిరు నవ్వులు చిందిస్తూ... 
చెట్టంతా...విరిసిన మల్లెలు 
వారం గడిచేసరికి  !
నింగిని పరుచుకున్న 
నక్షత్రాల మాదిరి !!
పరిమళభరితాలు 
మల్లెలు...సన్నజాజులు 😊
ఋతురాగాలకు స్పందించే 
శ్వేతవర్ణ కుసుమాలు !
మండే ఎండల్లోనే కదా 
ఈ మల్లెల గుభాళింపులు !
ఆస్వాదించాలంటే
స్వాగతించాలి మరి 
వేసవి వడగాడ్పుల్ని  !! 
అందుకే...
వేసవి రావాలి 
ఎండల్ని తేవాలి 
మల్లెల్ని మనకివ్వాలి  🙂🙂
**************************
                 
                

Thursday, April 24, 2025

పుస్తకం... నా ప్రియ నేస్తం...

.                                          
🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷

                                            ~ యం. ధరిత్రీ దేవి 
   పుస్తకం నా ప్రియ నేస్తం...
   నాకు ప్రాణప్రదం...
   అలసిన వేళ సేదదీర్చే ఔషధం
   ఒంటరినైన...ఊరడించే నెచ్చెలి...
   తెరిస్తే చాలు... అక్షరాలు కావవి...
   అనంత కోటి ఆలోచనలు 
   కొలువుదీరిన కూటమి...!
   మేధావుల కలం నుండి జాలువారి
   చెక్కుచెదరక నిలిచిన 
   అక్షర శిల్పాలే మరి...!!
   అలరిస్తూ..మురిపిస్తూ ఒకసారి...
   నవ్విస్తూ..విషాదంలో ముంచేస్తూ
   మరోసారి... అంతలోనే...
   ఓదారుస్తూ.. నిద్రాణమైన శక్తిని 
   తట్టిలేపుతూ.. బద్ధకాన్ని వదిలిస్తూ...
   గమ్యం చూపిస్తూ.. ఆగకుమా 
   సాగిపొమ్మంటూ..వెన్నుతడుతూ 
   ముందుకు తోసే స్ఫూర్తిప్రదాతలు 
   ఆ అక్షర దీపాలు...!!
   హస్తభూషణం కాదు పుస్తకం...
   మస్తిష్కాన్ని మధించే 
   మహిమాన్విత ఉపకరణం..
   ఉజ్వల భవితకు సోపానాలు 
   వేసే ఉత్తమోత్తమ సాధనం...!
   విజ్ఞాన వినోదాల భాండాగారం...
   కాలక్షేపం కలగలసి..లభ్యం..
   మానసికోల్లాసం...!
   పుస్తకపఠనం..మెదడును
   పదును పెట్టే ఇంధనం...
   కావాలి దినచర్యలో అదో భాగం..
   నూతనోత్తేజానికి పడుతుందపుడే బీజం!!
   అందుకే... పుస్తకం నా ప్రియనేస్తం..
   నాకు ప్రాణప్రదం...!

🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷🌷








Thursday, April 17, 2025

ధన్యవాదాలు

 💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐

 అందరికీ నమస్కారం 🙏. 2020 వ సంవత్సరం 
( 20.4.2020 ) ఇదే రోజు బ్లాగు మొదలుపెట్టాను. ఇప్పటికి సరిగ్గా ఐదు సంవత్సరాలు పూర్తయినాయి. క్రమం తప్పకుండా రాయడం అలవాటైపోయింది.అదో మంచి అలవాటు అలవడింది. నా ఆలోచనలు నలుగురితో పంచుకోవడానికి సరైన వేదిక లభించినందుకు సంతోషంగానూ ఉంది. నేనొక కవితగానీ, కథగానీ, వ్యాసంగానీ మరే రచనగానీ రాస్తే ఓ పదిమంది చదివినా చాలనుకుని మొదలెట్టాను. అనూహ్యంగానే వీక్షిస్తున్నందుకు సంతృప్తిగానూ ఉంది. ఇలాగే ఈ పయనం కొనసాగాలని కోరుకుంటున్నాను. అందరికీ వందనాలు  🙏 మరియు ధన్యవాదాలు.

                                               ~ యం. ధరిత్రీ దేవి      

💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐   

Tuesday, April 15, 2025

ఇదీ పరిష్కారం...కథ

 
                                  ~యం. ధరిత్రీ దేవి   
    
      "సౌమ్యా, ఇంకా ఏం చేస్తున్నావ్?"
 లాంగ్ బెల్లయి పది నిమిషాలైనా ఇంకా రాని సౌమ్య కోసం వెతుకుతూ  ఉన్న దుర్గకు క్లాస్ రూములో డెస్క్ మీద తలవాల్చి కూర్చున్న సౌమ్య కనిపించడంతో గట్టిగా పిలిచింది. తలెత్తి చూసింది గానీ సౌమ్య అక్కడినుంచి కదల్లేదు.
" ఏమిటి సౌమ్యా? ఏమైంది? ఎందుకలా ఉన్నావు? ఆర్ యూ ఓకే!"
 తనే లోనికి వెళ్లి సౌమ్య భుజం మీద చేయి వేసి కుదిపింది దుర్గ. లేచి నిలబడి, బ్యాగ్ తగిలించుకుంటూ,
"ఆ, ఓకే పద.."
 అంటూ కదిలింది సౌమ్య. కానీ దుర్గకు ఎందుకో సౌమ్య మామూలుగా లేదనిపించింది. బాగా ఏడ్చినట్టు మొహమంతా అదోలా ఉంది. మరీ బలవంతం చేస్తే బాగోదని దుర్గ తనతో కలిసి బయటకు దారితీసింది.
   అదో గవర్నమెంట్ బాలికల జూనియర్ కళాశాల. రెండంతస్తుల పాత భవనం. అందులో దుర్గ, సౌమ్య సీనియర్ ఇంటర్ చదువుతున్నారు. దుర్గ హెచ్ఈసి గ్రూపు. సౌమ్య బైపీసీ గ్రూపు. ఇద్దరూ లాంగ్వేజ్ క్లాసుల్లో కలుస్తూ ఉంటారు. ఒకరికొకరు ప్రతి విషయాన్ని షేర్ చేసుకునేంత మంచి ఫ్రెండ్స్. కానీ కొన్ని రోజులుగా సౌమ్య 'మూడీ'గా ఉండడం దుర్గ గమనిస్తూనే ఉంది. సౌమ్య స్వతహాగా చాలా నెమ్మదైన అమ్మాయి. ఎక్కువగా మాట్లాడదు. కానీ చదువులో చురుగ్గా ఉంటూ క్లాసులో మొదటి ఐదుగురిలో ఒకదానిగా ఉంటూ ఉంటుంది. దుర్గ స్వభావం పూర్తిగా విరుద్ధం. అందరితో గలగలా మాట్లాడుతూ అల్లరి కూడా బాగానే చేస్తూ ఉంటుంది.
" ఏమిటో, సౌమ్య ఇలా ఉండటం నాకు బొత్తిగా నచ్చడం లేదు. ఇంట్లో ఏదైనా ప్రాబ్లమో ఏమో..!"
 లోలోపల అనుకుంటూ కదిలింది దుర్గ.
                         **********
   వారం గడిచింది. సంవత్సరాంత పరీక్షలకు ముందు జరిగే ప్రిపరేషన్ పరీక్షలకు టైంటేబుల్ ఇచ్చారు. చివరి సంవత్సరం..పైగా పబ్లిక్ ఎగ్జామ్స్.. అందువల్ల లెక్చరర్స్ అంతా స్టూడెంట్స్ ను ప్రిపేర్ చేయడంలో నిమగ్నమయ్యారు. ఉదయం, సాయంత్రం కూడా స్పెషల్ క్లాసులు అంటూ, స్టడీ అవర్స్ అంటూ తీరిక లేకుండా పరుగులు తీస్తున్నారంతా.
   ఆరోజు శనివారం. సోమవారం నుండి పరీక్షలు మొదలు. క్లాసులన్నీ అయిపోయి, అమ్మాయిలంతా బిలబిలమంటూ క్లాసుల్లోంచి బయటపడ్డారు. తన క్లాసులో నుంచి ముందుగా బయటికి వచ్చిన దుర్గ సౌమ్య కోసం చూస్తూ నిలబడింది. కాసేపటికి వచ్చిన సౌమ్య,
" దుర్గా, నువ్వు వెళ్ళవే. నేను అర్జంటుగా టాయిలెట్స్ కి వెళ్ళాలి  "
అంది దుర్గతో.
, " సరేలే వెళ్లిరా. నేను వెయిట్ చేస్తూ ఉంటా బయట. త్వరగా వచ్చెయ్  "
 అంటూ వెళ్లబోయి,
"...అదేంటి సౌమ్యా పైకి వెళ్తున్నావ్, ఇక్కడే ఉన్నాయిగా టాయిలెట్స్..?"
 అప్ స్టైర్స్ వైపు వెళుతున్న సౌమ్యను ప్రశ్నించింది దుర్గ. తిరిగి చూడకుండానే,
" ఇక్కడ వాటర్ రావడం లేదులే దుర్గా "
 అనేసి పైకి దారి తీసింది సౌమ్య.
" అలాగా" అన్న దుర్గకు వెంటనే గుర్తొచ్చి,అదేంటి, ఇందాకే నేను వెళ్ళొచ్చాను, బాగా వస్తున్నాయే నీళ్లు..! అనుకుంటూ వెనుతిరగబోయిన ఆ పిల్లకు ఠక్కున ఏదో స్ఫురించి, మళ్లీ తిరిగి చూసింది. అప్పటికే పైకి వెళ్ళిపోయింది సౌమ్య. గుండె ఆగినంత పనైంది దుర్గకు . వెంటనే అప్ స్టైర్స్ వైపు పరిగెత్తింది. సౌమ్య బిల్డింగ్ టెర్రస్ మీద చివరికి గబగబా పరుగు లాంటి నడకతో నడుస్తూ పోతోంది. మరుక్షణంలో దూకేసేదే! శక్తినంతా కూడా తీసుకొని దుర్గ పరుగున వెళ్లి ఒక్క ఉదుటున సౌమ్యను చేయి పట్టి లాగేసింది. ఊహించని హఠాత్పరిణామానికి ఒక్కసారిగా కింద పడిపోయింది సౌమ్య. అయినా వెంటనే లేచి,దుర్గ చేయి విడిపించుకొని ముందుకురకడానికి ప్రయత్నించింది. కానీ దుర్గ రెండు చేతులతో గట్టిగా సౌమ్యను వాటేసుకుని,
" బుద్ధుందా నీకు, ఏమిటీ పిచ్చి పని!!"
" దుర్గా, నన్ను వదిలేయ్ ప్లీజ్ "
" అసలేం జరిగింది? ముందు నాకు చెప్తావా లేదా? "
 అక్కడే కూలబడిపోయి,దుర్గను వాటేసుకుని  భోరున ఏడ్చేసింది సౌమ్య. మెల్లిగా ఆమె వీపు మీద తడుతూ, ఓదార్పుగా,
" ఊరుకో సౌమ్యా, ముందు ఇక్కడ నుంచి పదా, ఎవరైనా ఇక్కడ మనల్ని చూస్తే బాగోదు.. "
 అంటూ చేయి పట్టుకుని కిందికి తీసుకెళ్ళింది సౌమ్యను. అక్కడ ఎదురుగా వాచ్ మ్యాన్!
" ఏంటమ్మా ఏం చేస్తున్నారిక్కడ ? బెల్లయిపోయి ఎంత సేపయింది..! వెళ్లండి ఇక్కడి నుంచి.. "
 అంటూ అరిచాడు.
"వెళ్తున్నాం అన్నా, బుక్స్ కనిపించకపోతే వెతుక్కుంటున్నాము.. "
 అంటూ సౌమ్యతో పాటు దుర్గ బయటపడింది. పది నిమిషాల తర్వాత ఎవరూ లేని చోటు చూసుకుని ఓ చెట్టు కింద నిలబడ్డారు ఇద్దరూ. ఏడుస్తూ, సౌమ్య చెప్పిన విషయం వినేసరికి దుర్గ తల తిరిగిపోయింది. చాలా రోజులుగా సౌమ్య ముభావంగా ఉంటూ సరిగా మాట్లాడకపోవడం, పరీక్షల్లో మార్కులు కూడా తగ్గడం.. వీటన్నింటికీ కారణం ఇదన్న మాట!
  రాధాకృష్ణ ఆ కాలేజీలో ఫిజిక్స్ లెక్చరర్. ఇదే సంవత్సరం మొదట్లో వేరే కాలేజీ నుండి వచ్చి జాయిన్ అయ్యాడు. పాఠాలు బాగానే చెప్తాడు. ఎక్కువగా మాట్లాడడు ఎవరితో. డీసెంట్ గా కనిపిస్తాడు. అందరూ మంచివాడు అనుకునే ఈ అధ్యాపకుడి నైజం  ఇదా!!
" ఫిజిక్స్ సార్ ను చూస్తేనే భయమేస్తోంది దుర్గా. మొదటి రెండు నెలలు బాగానే ఉండేవాడు. కానీ మెల్లిగా అతని ప్రవర్తనలో ఏదో తేడా కనిపించ సాగింది నాకు. కూర్చుని రాసుకుంటుంటే వెనక వీపు మీద చేయి వేయడం, భుజం మీద చేతులు వేసి మీదకు వంగి ఏదో డౌట్ క్లియర్ చేస్తున్నట్టు మాట్లాడడం...! మొదట్లో ఏదో పెద్దవాడులే అనుకొని పట్టించుకోకూడదనుకున్నా . కానీ రానురానూ ఆ చేష్టలు ఎక్కువైపోయాయి. పక్కన ఎవరైనా చూస్తే ఏమనుకుంటారోనన్న భయం నన్ను మరీ బాధించసాగింది. "
 సౌమ్య చెబుతుంటే విస్తుబోయి వింటూ నిలబడిపోయింది దుర్గ. కన్నీళ్లు తుడుచుకుంటూ కొనసాగించింది సౌమ్య.
" నేను గమనించాను, నాతో మాత్రమే అలా ప్రవర్తిస్తున్న సంగతి. మిగతా వాళ్లంతా సార్ తో నవ్వుకుంటూ బాగా మాట్లాడుతుంటారు. ఎందుకు నాతోనే ఎందుకలా చేస్తున్నాడు! నాకే ఎందుకు ఇలా జరుగుతోంది!"
 ఏడుపు ఆపుకోలేక దుర్గ భుజం మీద తలవాల్చేసింది సౌమ్య .
"... ఫైనల్ ఎగ్జామ్స్ దగ్గర పడుతున్నాయి, ఈ కొద్ది రోజులు ఎలాగోలా భరిద్దామనుకున్నా.నిన్న ఫిజిక్స్ క్లాస్ అయ్యాక బయటికి వస్తుంటే నన్ను దగ్గరికి రమ్మన్నాడు. ఏమిటీ, మార్కులు ఇంత తక్కువగా వచ్చాయి? అర్థం కావటం లేదా? రేపు ప్రాక్టికల్స్ అయ్యాక కాసేపు ఉండిపో. డౌట్స్ క్లియర్ చేస్తాను. అన్నాడు. మౌనంగా తలూపి వచ్చేశా. ఈరోజు ల్యాబ్ నుండి త్వరగా బయటపడదామని వచ్చేస్తున్నా. అందరూ బయటికి వెళ్లిపోయారు. ఈ లోపే వెనకగా వచ్చి గట్టిగా నన్ను పట్టుకొని..."
 ఆపై మాటలు రాక వెక్కివెక్కి ఏడవసాగింది సౌమ్య. తనని ఎలా ఓదార్చాలో తెలియక దుర్గ రెండు చేతులతో దగ్గరకు తీసుకుని  అనునయించసాగింది. రెండు నిమిషాల తర్వాత ఇద్దరూ తేరుకున్నారు.
" సౌమ్యా, వాడలా ప్రవర్తిస్తుంటే ఇన్నాళ్లుగా భరించడం పొరపాటు. ఇంకా చావాలనుకోవడం అంతకన్నా పెద్ద తప్పు. ఇక చాలు, ఏం చేయాలో నేను ఆలోచిస్తాను. కానీ నువ్వు మళ్ళీ ఇలాంటి పిచ్చి పని చేయనని నాకు మాటివ్వాలి.. "
 చేయి చాపింది దుర్గ.
" లేదులే దుర్గా, ఏదో తట్టుకోలేక ఆ క్షణంలో అలా చేశాను గానీ ఇప్పుడు అనిపిస్తోంది నాకూ, అదెంత  పొరపాటో.. ప్రామిస్, ఇక ఎప్పటికీ అలా చేయను.."
దుర్గ చేతిలో చేయి వేసింది సౌమ్య.
                          ********
  మర్నాడు లంచ్ బ్రేక్ లో దుర్గ ఆలోచన ప్రకారం ఇద్దరూ వెళ్లి ఇంగ్లీష్ మేడం సాధన గారిని కలిశారు. జరిగిందంతా పూస గుచ్చినట్టు వివరించింది దుర్గ.
"వ్వాట్! రాధాకృష్ణ సర్ ఇలా చేస్తున్నాడా!అన్బిలీవబుల్. చూడ్డానికి ఎంతో మర్యాదస్తుడిలా కనిపిస్తాడే!.. "
 అంటూ సౌమ్య కేసి తిరిగి,
" ఇలా జరుగుతున్నప్పుడు పెద్దవాళ్ళతో సమస్య చెప్పుకోవాలి. అలాకాక చచ్చిపోదామనుకుంటే ఎలా? తప్పు చేసింది అతనైతే శిక్ష నీవు వేసుకుంటావా! అలా మరికొందరు అమ్మాయిల్ని అతను టార్గెట్ చేయడా?"
 సున్నితంగానే మందలించింది సౌమ్యను.
"..పోతే, నీతోనే ఎందుకలా బిహేవ్ చేస్తున్నాడన్నావు కదా...నెమ్మదిగా, కూల్ గా ఉండేవాళ్లు ఏమీ అనలేరనీ, ఎవరితోనూ చెప్పుకోలేరని ఇలాంటి వాళ్ళ ధైర్యం. అది నువ్వు బాగానే నిరూపించావు. కానీ దుర్గ పసిగట్టడం చాలా మంచిదయింది. సరే, దీని గురించి ఆలోచిస్తాను. మీరు క్లాస్ కి వెళ్ళండి"
 అని చెప్పి ఇద్దరినీ పంపించేసింది.
                                 ***********
 మరుసటి రోజు---
 సాధన చెప్పిందంతా విన్న ప్రిన్సిపల్ సుదేష్ణాదేవి కోపానికి అంతులేకపోయింది. కానీ,అంతలోనే ఇది సున్నితంగా పరిష్కరించాల్సిన విషయం అన్న విచక్షణతో వెంటనే మరో ఇద్దరు లేడీ లెక్చరర్స్ ని, సివిక్స్ లెక్చరర్ శివశంకర్ ను కూడా పిలిపించి వాళ్లతో కూడా సంప్రదించి, వాళ్లందరికీ కొన్ని పనులు అప్పగించి పంపించేసి ఆలోచనలో పడింది.
   తను ఆరవ తరగతి చదువుతున్న రోజుల్లో దగ్గరి బంధువు ఒకతను  ఇంటికి అప్పుడప్పుడు వస్తుండేవాడు. ఇంట్లో ఎవరూ లేని సమయం చూసి తన భుజాలపై చేతులు వేయడం, బుగ్గల్ని సాగదీయడం లాంటి పనులు చేసేవాడు. రెండు మూడు సార్లు చూసి, కంపరంగా అనిపించి అమ్మతో చెప్పేసింది. యధాలాపంగా ఓరోజు ఇంటికి వచ్చిన అతన్ని పట్టుకుని అమ్మ చెడామడా దులిపేసింది. అంతే! అతను మళ్లీ ఇంటి గడప తొక్కితే ఒట్టు! ఆరోజు నుండీ అతనికీ, తమ ఇంటికీ సంబంధం పూర్తిగా తెగిపోయింది. అలాంటి ప్రబుద్ధులు, వికృత చేష్టల మృగాళ్లు అన్ని కాలాల్లోనూ ఉంటూనే ఉంటారన్నమాట !! అనుకుంటూ తల పంకించింది సుధేష్ణాదేవి.
                                 **********
   రెండు రోజుల వ్యవధి తీసుకుని పని పూర్తి చేసుకుని లెక్చరర్స్ అంతా వచ్చి కూర్చున్నారు ప్రిన్సిపల్ ఎదురుగా. వాళ్ళు చెప్పిన సమాచారం వినగానే సుదేష్ణాదేవి కాసేపు నిర్వికారంగా అయిపోయింది. ఇంతవరకూ సౌమ్య ఒక్కతే బాధితురాలు అనుకుంటున్నారు. కానీ, సైన్స్ గ్రూపుల వారందరినీ కూర్చోబెట్టి అనునయంగా వారిని ప్రశ్నించేసరికి ధైర్యం వచ్చి నోరు తెరిచారట! మొత్తం మీద బైపీసీలో ముగ్గురు, ఎంపీసీలో మరో ఇద్దరు ఇలాంటి చేదు అనుభవాలే తామూ ఎదుర్కొంటున్నట్లు బయటపడ్డారు. చెబితే అంతా తమను అదోలా చూస్తారని, ఇంట్లో తెలిస్తే కాలేజీ మాన్పించేస్తారని భయపడి  మిన్నకుండి పోయామని వాళ్ళనగానే విస్తుబోవడం  లెక్చరర్ల వంతయిందట!! ఆలోచిస్తే...ఇంకా బయటపడని వాళ్ళూ ఉండే ఉంటారని చెప్పారు లెక్చరర్స్.
     కెమిస్ట్రీ లెక్చరర్ శ్రీలలిత ఎంక్వయిరీలో అతని వ్యక్తిగత సమాచారం కొంతవరకు తెలిసింది. నలభై దాటిన  రాధాకృష్ణ అనే ఈ అధ్యాపకునికి పెళ్లయింది. భార్య గృహిణి. పెద్దగా చదువుకోలేదు. ఇద్దరు కొడుకులు హైస్కూల్లో చదువుతున్నారు.
  తరువాత శివశంకర్ గతంలో రాధాకృష్ణ పని చేసిన కాలేజీ నుండి సేకరించిన సమాచారం తెలిపాడు. ఆ కాలేజీ కో ఎడ్యుకేషన్ . అక్కడ కూడా అమ్మాయిల నుండి ఇలాంటి ఆరోపణలు ప్రిన్సిపాల్ కు అందాయి. బ్రతిమాలి బామాలి పై అధికారుల దాకా పోకుండా చేసుకున్నాడు. అందుకే రెండేళ్ల గడువు దాటిపోగానే ఎలాగోలా ట్రాన్స్ఫర్ పెట్టుకుని ఇక్కడికొచ్చి పడ్డాడు. కానీ కుక్క తోక వంకర పోయేది కాదు గదా! అలాగే ఇతని నైజమూ మారలేదన్నమాట! అనుకుంది సుదేష్ణాదేవి. వెంటనే,ఇక ఉపేక్షించడంలో అర్థం లేదు అని స్థిరంగా నిశ్చయించుకున్నారామె. గంట తర్వాత మళ్లీ కలుద్దామని చెప్పి వాళ్లను పంపించేసి, అటెండర్ తో చెప్పి రాధాకృష్ణను పిలిపించింది.ఏ ఉపోద్ఘాతమూ లేకుండా సూటిగానే విషయంలోకి వెళ్లారామె.
" మీ ప్రవర్తన వల్ల స్టూడెంట్స్ ఎంత మానసిక వేదనకు లోనవుతున్నారో మీకు ఏమైనా అర్థమవుతోందా!గురువు తండ్రితో సమానమంటారు.
 మీ ఈ ప్రవర్తనకు మీ సంజాయిషీ ఏమిటి? "
"మేడం,వాళ్ళు చిన్న పిల్లలు. నన్ను అపార్థం చేసుకున్నారు. నేనలాంటి వాణ్ణి కాదు. ఏదో చిన్న వాళ్ళని చనువుకొద్దీ చేయి పట్టుకుంటే ఇలా వక్రీకరిస్తే ఎలా మేడం ? "
 దిగ్గున లేచింది సుదేష్ణాదేవి.
"ఆపండి, సీనియర్ ఇంటర్ చదువుతున్న టీనేజీ ఆడపిల్లలండీ వాళ్ళు. ఏది గుడ్ టచ్చో, ఏది బాడ్ టచ్చో తెలీని పసిపాపల వయసా వాళ్లది? నీ చేష్టల వల్ల ఓ అమ్మాయి ప్రాణాలు తీసుకోవడానికి సిద్ధపడింది, తెలుసా నీకు?.. "
" సారీ మేడం, క్షమించండి ... "
" సారీతో సమసిపోయే సమస్య కాదిది. ఇక మీరు వెళ్ళవచ్చు.. "
మౌనంగా లేచి నిల్చున్నాడతను.
                          **********
  మరుదినమే స్టాఫ్ మీటింగ్ పెట్టి విషయం చర్చలో పెట్టారు సుదేష్ణాదేవి. అందరి అభిప్రాయం విన్నాక అందరి సమ్మతితో ఓ నిర్ణయం తీసుకుని ఎవరు ఏం చేయాలో చెప్పి పంపించేశారు.
   మరుసటి రోజు మధ్యాహ్నంకల్లా సైన్స్ స్టూడెంట్స్ రాధాకృష్ణ సర్ మీద కంప్లైంట్ రాసి "ఈ సార్ మాకొద్దు" అంటూ సంతకాలు చేశారు. తానూ ప్రిన్సిపల్ గా మరో కంప్లైంట్ రాసి ఆ రోజే పై అధికారులకు పంపించేశారు  సుదేష్ణాదేవి గారు.
   వారం రోజుల్లో ఎంక్వయిరీ కమిటీ వచ్చి విచారించింది. అంతా నిజమేనని తేల్చి రిపోర్ట్ రాసుకొని వెళ్లారు. రెండు రోజుల్లో రాధాకృష్ణకు సస్పెన్షన్  ఆర్డర్స్ చేతికి అందాయి. రెండు వారాల తర్వాత దూర ప్రాంతంలో మారుమూలనున్న ఓ బాలుర జూనియర్ కాలేజీకి బదిలీ జరిగిపోయింది.
                        *************
   ఆరోజు అసెంబ్లీ హాల్లో స్టాఫ్, స్టూడెంట్స్ తో పాటు పేరెంట్స్ నూ సమావేశపరిచి అందరినీ ఉద్దేశిస్తూ ప్రసంగించారు సుదేష్ణాదేవి గారు.
" ఇలాంటి సంఘటనలు కాలేజీలో జరగడం చాలా బాధాకరం. కానీ, ఒక్క విషయం అందరం ఆలోచించాలి. సమస్యలు ఎలాంటివైనా సరే ఎప్పుడైనా,ఎక్కడైనా, ఎవరివల్లనైనా రావచ్చు. అలాంటప్పుడు ధైర్యంగా ఎదుర్కోవాలి గానీ పిరికిగా భయపడకూడదు. తనకు తానుగా పరిష్కరించుకో లేనప్పుడు పక్కవారి సాయం తీసుకోవడంలో తప్పులేదు. ఈ విషయంలో తల్లిదండ్రులు పిల్లల్ని అర్థం చేసుకోవాలి. తప్పు నీదేనని మందలించడం, చదువు మానిపించడం పరిష్కారం కానే కాదు. వాళ్లకు ధైర్యం చెప్పి భయాన్ని పోగొట్టాలి. అమ్మాయిలందరికీ మరోసారి మళ్లీ మళ్లీ చెప్తున్నాను. ఇలాంటి సమస్య ఏదైనా మీకు ఎదురైనప్పుడు మీలో మీరే కుమిలిపోకుండా పరిష్కారం దిశగా ఆలోచించాలి. ఈ సందర్భంగా దుర్గ అనే స్టూడెంట్ ను నేను మనసారా అభినందిస్తున్నాను. స్నేహితురాలి మనస్థితిని గమనించిన ఆ అమ్మాయి వయసుకు మించిన పరిణతి చూపించి సౌమ్యనే గాక మరెందరినో ఈ సమస్య నుండి బయట పడేయగలిగింది. ఆ అమ్మాయికి నా మనఃపూర్వక అభినందనలు. ఇంకా స్టూడెంట్స్ తమ వ్యక్తిగత సమస్యల్ని తనతో పంచుకునేలా వాళ్ళతో అనుబంధాన్ని పెంచుకున్న సాధన మేడం గారినీ ప్రత్యేకంగా అభినందిస్తున్నాను... "
హాలంతా చప్పట్లతో మార్మోగిపోయింది.
                          **********
" థాంక్యూ వెరీమచ్ దుర్గా, నీ మేలు ఎప్పటికీ మర్చిపోలేను. నన్నో పెద్ద ఉపద్రవం నుండి బయట పడేశావు.. "
 సమావేశం అయిపోయాక దుర్గ చేతులు పట్టుకుంటూ ఆర్ద్రంగా అంది సౌమ్య.
"ఛ! ఊరుకోవే, సరేగానీ, ఇప్పటికైనా పిరికితనం వదులుకుంటావా లేదా...!?"
" ఇంకానా! నీలా పదిమందికి ధైర్యం చెప్పే శక్తి వచ్చింది తెలుసా..? "
 ఇద్దరూ భుజాల మీద చేతులు వేసుకుని గలగలా నవ్వుకుంటూ గేటు దాటి ముందుకు కదిలారు.
              ****************************
  
   
    



  

Wednesday, April 9, 2025

పుట్టిల్లు...కథ...

🌺                                  ~~ యం.ధరిత్రీ దేవి ~~

  ఆరోజు అలివేలమ్మ పెద్దకూతురు అనసూయ కొడుకు నామకరణం. ఇద్దరు ఆడపిల్లల తర్వాత పుట్టాడు. అందుకని మరీ ప్రత్యేకం...ముఖ్యంగా అలివేలమ్మకు.
     బంధుమిత్రుల సమక్షంలో కార్యక్రమం పూర్తయి భోజనాలయేసరికి మధ్యాహ్నం రెండు గంటలయింది. మూడు గంటల తర్వాత... అనసూయ, ప్రభాకరం ఇద్దరూ పీటల మీద కూర్చున్నారు. సుభద్ర ఇద్దరికీ బొట్టు పెట్టి కొత్త బట్టలు పెట్టింది. ఇద్దరూ వెళ్లి కట్టుకుని, తయారై వచ్చారు. ఇద్దరికీ ఒడి బియ్యం పెట్టాక ముత్తయిదువలందరూ ఆశీర్వదించి హారతి పాట పాడి ముగించారు. సాయంత్రానికంతా సందడి సద్దుమణిగింది. 
     అలివేలమ్మకు ఇద్దరు కొడుకులు, ఇద్దరు కూతుళ్లు, పెద్ద కొడుకు నారాయణరెడ్డి భార్యే సుభద్ర.పెళ్లయి ఎనిమిదేళ్లయింది . ఆమె కోడలిగా ఇంట అడుగు పెట్టాక  నాలుగేళ్ల వ్యవధిలో మరిదికి, ఆడపడుచుకూ పెళ్లిళ్లు అయ్యాయి. ఇద్దరూ సంవత్సరం తిరిగేసరికల్లా బిడ్డల్ని ఎత్తుకున్నారు. కానీ అదేమిటో... సుభద్ర కడుపు మాత్రం పండలేదు. అందరు  దేవుళ్లకూ మొక్కుకుంది. పూజలు,  నోములూ నోచింది. డాక్టర్ల దగ్గరకెళ్ళి  ఇద్దరూ  చూపించుకున్నారు. ఏ లోపం లేదన్నారు. ఎదురు చూడాలి...అంతే.. అనుకున్నారు ఇద్దరూ. మనసులో ఏమీ పెట్టుకోక, ఇంట్లో తిరుగాడే పిల్లలతోనే అచ్చట ముచ్చటా తీర్చుకుంటూ కాలం గడుపుతూ ఉంది  సుభద్ర. 
     కానీ... అమ్మలక్కలూరుకుంటారా...! 
" ఏమిటో పాపం! సుభద్ర ! ఇన్నేళ్లయినా ఇంకా నీళ్లోసుకోలేదు... దేవుడింకా దయ తల్చలేదు మరి!!"
 సానుభూతులు చూపిస్తున్నట్టే ఉంటుంది. సుభద్రకు ముల్లు  గుచ్చినట్లుంటుంది. వినీ వినీ విసుగొచ్చి వాళ్ల మాటలు పట్టించుకోవడం మానేసింది... కానీ.. బయటి వాళ్ల పోరు బయటే  ఉంటుంది.. ఇంట్లో అత్తగారంటూ ఒకరున్నారాయె ! ఆవిడ ఎత్తి పొడుపులు, ఈసడింపులు ఈ మధ్య భరించడం ఆమె శక్యం గావడంలేదు. భర్త మంచివాడే. తనంటే ఇష్టమే. కానీ ఎప్పుడూ తల్లి కనుసన్నల్లోనే ! పెళ్లయ్యాక భార్య అన్నది కూడా మనిషేననీ, ఆమెకూ ఇష్టాఇష్టాలుంటాయనీ మనసుకు పట్టని వాడు. స్వయంగా ఏ నిర్ణయాలు తీసుకోలేని అశక్తుడై అన్నీ తల్లికే వదిలేస్తుంటాడు. తల్లిని గౌరవించడం మంచిదే. కానీ మరీ సొంత అభిప్రాయమన్నదే లేకపోవడం సుభద్రకు బాధ కలిగించే విషయం...
      సుభద్ర ఏడెనిమిదేళ్ళ వయసులోనే తల్లిని కోల్పోయింది. తండ్రి మళ్ళీ పెళ్లి చేసుకున్నాడు. ఆమెకో  కొడుకు. పెళ్లయిపోయింది. ఉన్న ఊర్లోనే ఉన్న పొలం చూసుకుంటూ ఉంటాడు. భార్య, ఇద్దరు పిల్లలు. బొటాబొటీగా వచ్చే ఆదాయం ! ఇటీవలే  సవతి తల్లి కూడా చనిపోయింది...అక్కడ పరిస్థితులు అలా ఉంటే...సుభద్రకు పుట్టింటి నుండి  పెట్టుబోతలు, జరుగుబాట్లు ఎలా సాగుతాయి ! చిన్న కోడలు కలిగినింటి  నుండి వచ్చింది. అనుక్షణం ఆమెతో పోలుస్తూ, పెద్ద కోడల్ని ఎద్దేవా చేయడం... సూటిపోటీ మాటలనడం...! వయసుకు పెద్దదే గానీ, పెద్దరికం ఏమాత్రం లేని ఆడది! అయినా.. అన్నీ చేయాల్సింది మాత్రం సుభద్రే ! చిన్న కోడలు ఎప్పుడూ పుట్టింట్లోనే ! ఏడాదిలో ఏ రెణ్ణెల్లో అత్తారింట్లో గడిపేస్తూ ఉంటుంది. ఏదో చేసే వాళ్ళకే మొట్టికాయలన్నట్టు... సుభద్రకు అత్తగారి పోట్లు తప్పడం లేదు. 
                  **            **          **
  కార్యక్రమాలన్నీ అయిపోయాయి. మరుసటి రోజు, 
" వెళ్లొస్తాం అత్తా, వస్తాం బావా , "
 ప్రభాకరం భార్యాపిల్లలతో తన ఊరికి బయలుదేరుతూ అందరికీ చెప్పాడు. సుభద్ర వైపుతిరిగి, 
" వెళ్ళొస్తామమ్మా  సుభద్రా.. "
 అంటూ ఆప్యాయంగా చూస్తూ, 
"...ఏమిటో బావా, చెల్లెమ్మను తీసుకుని మా ఇంటికి రమ్మని ఎన్నిసార్లు చెప్పినా ఇంతవరకూ  రాలేదు నువ్వు.. "
నారాయణతో నిష్టూరంగా అన్నాడు. మౌనమే నారాయణ సమాధానమైంది. చిన్నల్లుడు మంచి ఉద్యోగంలో ఉన్నాడు. పెద్దగా మాట్లాడే స్వభావం కాదు. ప్రభాకరమేమో మంచి మాటకారి. 
    ప్రభాకరానికి సుభద్ర అంటే లోలోపల ఏదో తెలియని ఆపేక్ష. అతనికి అక్కాచెల్లెళ్లు లేరు. సుభద్ర కంటే ముందుగానే ఈఇంటి అల్లుడైనాడతను.తర్వాత కొన్ని నెలలకే అలివేలమ్మ పెద్దకొడుకు నారాయణరెడ్డికి పెళ్లయి సుభద్ర ఆఇంటి పెద్దకోడలయ్యింది. అప్పట్నుంచీ గమనిస్తున్నాడామెను...తను ముగ్గురు పిల్లల తండ్రయ్యాడు.. ప్రతీసారి తనకేకాకుండా చిన్నల్లుడికీ, చిన్నకూతురికీ అలివేలమ్మ ముత్తయిదువు కానందుకు సుభద్రే తన చేతుల్తో బట్టలు పెట్టడం,ఇంటి అల్లుళ్లుగా ఇతర అన్ని మర్యాదలూ చేయడం చూస్తున్నాడు. ఎప్పుడూ ఆమె తన పుట్టింటికి వెళ్లడం తను చూడలేదు ప్రభాకరం. ఇంట్లో బండెడు చాకిరీ ఆమె నెత్తిమీదే!అంత చేస్తున్నా ఏమాత్రం గుర్తింపుకు నోచుకోని వైనం కూడా అతని దృష్టికి రాకపోలేదు. తన పెళ్లయి, ఇంటికి అల్లుడైన కొద్దిరోజుల్లోనే అత్తగారి నైజం అతను గ్రహించాడు. ఏంచేయగలడు ! తనేమో ఇంటి అల్లుడు.ఇంటి కోడలి గురించి అత్తగారి వద్ద ప్రస్తావించలేడు గదా !!
    మరోసారి అత్తగారికి చెప్తూ కాళ్లకు దండం పెట్టి, సెలవు తీసుకున్నాడు.తర్వాత కాసేపటికి చిన్నకూతురు,అల్లుడు, టౌన్లో పనుందంటూ చిన్నకొడుకూ వాళ్ళవాళ్ళ కుటుంబాలతో వెళ్లిపోయారు. ఇంట్లో ముగ్గురే మిగిలారు. 
                 **            **           **
    రెండేళ్లు పరుగులు తీశాయి. అతిమామూలుగా సాగిపోతున్న సుభద్ర దినచర్యలో ఏదో చిన్న మార్పు గోచరించింది. వారం, పదిరోజులుగా ఒంట్లో నలతగా ఉంటూ తిండి సయించక ఇబ్బంది పడుతూ ఉంది. రెండు వారాలు గడిచినా తగ్గకపోవడంతో ఎప్పుడూ చూపించుకునే డాక్టరమ్మ దగ్గరికెళ్లింది....
" నిజమా ! కలగాని కంటున్నానా...!"
అన్ని వివరాలూ కనుక్కుని, పరీక్షించి డాక్టర్ చెప్పిన విషయం విని ఉబ్బి తబ్బిబ్బయిపోయింది సుభద్ర. అసలు ఈమాట వినడానికి నోచుకుంటానా అని ఎన్నోసార్లు అనుకుంటూ కుమిలిపోయిన ఆమె హృదయం ఆనందంతో పరవళ్లు తొక్కింది. వెంటనే వెళ్లి భర్తతో తన సంతోషం పంచుకోవడం కోసం ఆమె మనసు పరుగులు తీసింది. శుభవార్త విన్న నారాయణ సుభద్ర కళ్ళనుండి ధారలుగా కారుతున్న కన్నీళ్లను తుడుస్తూ,  
" మనం ఎదురుచూసిన రోజు వచ్చింది. ఇక కన్నీళ్ళన్నవి ఉండకూడదు..."
అంటూ దగ్గరకు తీసుకున్నాడు. 
              **             **           **
   విషయం అందరికీ తెలిసింది. అలివేలమ్మలో ఆశించినంత ఆనందమయితే కనిపించలేదు. బహుశా... ఆమె మనవళ్ళు, మనవరాళ్ల  ముచ్చట అప్పటికే తీరిపోయి ఉండడం కారణం కావచ్చునేమో ! మరోవైపు...పెద్దకొడుకు...ఇంటి భారమంతా మోస్తున్న వాడు.. ఇన్నేళ్లకి తండ్రి కాబోతున్నాడని తెలిసి ఓవైపు సంబరపడినా... కోడలి వల్ల వాడికి  ఏముచ్చట్లూ తీరవే అన్నది ఓ మూల ఆమె బాధ.
    ఐదవనెల వచ్చేసింది... సీమంతం చేయవలసిన సమయం! అత్తగారి నసుగుడు మొదలైంది. సుభద్ర ఏమి చేయగలదు! తండ్రిని చిన్నప్పటినుంచీ చూస్తోంది. ఏ బాధ్యతలూ  మోసుకోని మనిషి! తమ్ముణ్ణి నోరు విడిచి అడగలేదు కదా, నాకు సీమంతం చేయమని ! తనకు తెలిసి పుట్టింటి వారే కాదు... అత్తింటి వారూ కోడళ్ళకు సీమంతాలు చేయడం చూసింది...అత్తకు ఆ విషయం తెలియదా ఏమి ! కానీ.. తన అత్తకు ఆ  ఆలోచన రాకపోవడం తన ఖర్మ ! ఆమె నుంచి అంత ఆశించడమూ అత్యాశేలే... అనుకుంది తనలో తాను.
    చూస్తుండగానే తొమ్మిదోనెల  నెల ప్రవేశించింది. నిండుగా ఇంట్లో తిరుగుతున్న భార్యను చూస్తున్న నారాయణకు ఎంతో తృప్తిగా అనిపిస్తున్నా... ఏదో బాధ కూడా ఓవైపు తొలిచేయసాగింది. చిన్నప్పటినుంచీ తల్లికి ఎన్నడూ ఎదురు చెప్పే అలవాటులేదతనికి. పైగా... బొత్తిగా నోట్లో నాలుక లేని మనిషి ! 
      ఖర్చుకు వెనుకాడే రకం కాదు.  వాస్తవానికి...  భార్యను కాన్పుకు ఎక్కడికీ పంపడం ఇష్టం లేదతనికి. మొదటిసారి...అదీ ఎన్నో ఏళ్ళకి ! తానే దగ్గరుండి చూసుకోవడం అవసరం కూడా. కానీ...తల్లి ముభావం, ప్రవర్తన అతన్ని ఇరకాటంలో పడేస్తోంది. కాన్పులు, పురుళ్ళు అంటే పూర్తిగా ఆడవాళ్ళతో ముడివడిఉన్న వ్యవహారాలు మరి ! కొద్దిరోజులుగా రేయింబవళ్లు ఇదే ఆలోచిస్తూ సతమతమౌతూ ఉన్నాడు. 
     ఆసాయంత్రం...ఇంట్లో పనిలో ఉన్న సుభద్రకు బయట పొరుగింటి వాళ్ళతో అత్తగారంటున్న మాటలు ఎంత వద్దనుకున్నా వచ్చి చెవిలో పడ్డాయి. 
" ఏమిటోనమ్మా.. ! తొలికాన్పు పుట్టింట్లో పురుడు పోసుకోవడం ఆనవాయితీ...మాకా అదృష్టంఎక్కడిదీ!
మాకు తప్పేలా లేదు..."
ఆవిడ ఈసడింపు మాటలు అలవాటైనవైనా ఎందుకో ఈసారి మనసు చివుక్కుమంది సుభద్రకు. ఏదైతే అదయింది...అనుకుంటూ...ఆరాత్రి భర్త ఫోన్ తీసుకుని తమ్ముడితో మాట్లాడింది. 
"" కృష్ణా, నాన్న ఉన్నాడా? "
" లేడక్కా, పక్క ఊర్లో జాతర...వెళ్ళాడు.."
".............. "
" చెప్పక్కా "
తటపటాయిస్తూ, 
" ఏమిలేదు...నాకు తొమ్మిదోనెల వచ్చేసింది... "
".............."
" అదే...కాన్పుకు మనింటికి రావాలనుకుంటున్నా... "
ఆరెండు మాటలూ అనడానికి ఎక్కడలేని శక్తి పుంజుకోవాల్సి వచ్చింది సుభద్రకు...ఓవిధంగా మనసు చంపుకుని ! నవనాడులూ కుంగిపోయాయి. 
"ఔనక్కా...నేనూ అదే అనుకుంటున్నా...వారం పదిరోజుల్లో వీలు చూసుకుని వస్తా, నిన్ను పిల్చుకురావడానికి... "
ఊహించని జవాబు ! ఒక్కసారిగా నోట మాట రాలేదు సుభద్రకు ! 
"...ఒక్క నిమిషం... "
"..........."
"..ఆ...వచ్చే సోమవారం అక్కా..మంచిరోజు...వస్తా. రెడీగా ఉండు "
ఫోన్ పెట్టేశాడు. మూతి తిప్పుకుంది అలివేలమ్మ. తల్లి గొణుగుడు  నుంచి తాత్కాలికంగా కాస్త ఉపశమనం లభించినట్లయింది నారాయణకు. ఆరోజు కోసం ఎదురు చూడసాగింది సుభద్ర.
                **               **             **
  రానే వచ్చింది ఆరోజు.  ఉదయం తొందరగా లేచి, పనులన్నీ ముగించుకుంది. టిఫిన్ అయ్యాక, మధ్యాహ్నానికి వంట కూడా చేసేసింది. రాత్రే  బట్టలు సర్దేసుకుంది. పది  దాటింది. తమ్ముడి కోసం ఎదురు చూస్తూ కూర్చుంది.  భార్యలో  అంత సంతోషాన్ని ఎన్నడూ చూడని నారాయణ కూడా ఆమెను చూస్తూ సంబరపడ్డాడు.పన్నెండు దాటింది...ఒంటిగంట కూడా దాటింది. తమ్ముడు రాలేదు. సుభద్ర మొహంలో నీలినీడలు కమ్ముకున్నాయి. అంతా భోంచేశారు. సుభద్ర కూడా ఏదో తిన్నాననిపించి నీరసంగా పక్క మీద వాలిపోయింది. నాలుగు దాటుతుండగా ఫోన్ రింగయింది. దిగ్గున లేచింది సుభద్ర. వాడే...!తమ్ముడే...అనుకుంటూ..! నారాయణ ఫోన్ తీశాడు.
" హలో,  కృష్ణా.. "
" ఆ, బావా... "
"...చెప్పు "
"... మేము హాస్పిటల్ లో ఉన్నాము. మా మామకు.. అదే... రాజీ వాళ్ళ నాన్నకు హార్ట్ ఎటాక్! ఉదయం ఫోన్ వచ్చింది. అందరం వచ్చేశాం... మీరు నాకోసం ఎదురు చూస్తూ ఉంటారని ఫోన్ చేస్తున్నా...అక్కకు కూడా  చెప్పు..."
ఫోన్ పెట్టేశాడు... మళ్లీ ఎప్పుడు వచ్చేది చెప్పలేదు. ఆ పరిస్థితుల్లో తాను అడగడం బాగుంటుందా ! నారాయణ సందిగ్ధం ! వాకిలి వద్ద నక్కి అంతా వింటున్న అలివేలమ్మ, 
" అనుకుంటూనే ఉన్నా.. అనుకున్నంతా అయింది..."
గొణుగుడు  మొదలైంది మళ్ళీ...ఉత్సాహంగా లేచిన సుభద్ర ఒక్కసారిగా మంచం మీద కూలబడిపోయింది. ఆమె వద్దకు రాబోయిన నారాయణకు ఇంటి ముందు ఆగిన ఆటో కనిపించింది. శబ్దం విని అలివేలమ్మ బయటకు తొంగి చూసింది. ఇద్దరికీ పెద్దల్లుడు ప్రభాకరం, అనసూయ ఆటో దిగుతూ కనిపించారు.
" ఇప్పుడెందుకొస్తున్నారబ్బా!"
 అనుకున్నారిద్దరూ వాళ్లను చూడగానే...
" బావా,  ఇంట్లోనే ఉన్నావా... మంచిదే."
అంటూ ప్రభాకరం లోపలికి వచ్చాడు. ఐదు నిమిషాల తర్వాత మంచినీళ్లు తాగుతూ, 
" ఏమీ లేదు బావా, ఇప్పుడిలా ఎందుకొచ్చామా... అనుకుంటున్నారు కదూ.. ! మరేమీ లేదు బావా మీరు అనుమతిస్తే సుభద్రను కాన్పుకు  మాఇంటికి పిల్చుకెళ్లాలనుకుంటున్నాము..."
అంటూ అత్తగారి  వైపు చూశాడు. ఆవిడ ఒక్కసారిగా వినకూడని మాటేదో విన్నట్లు మొహం పెట్టింది. నారాయణకు అతను అంటున్నదేమిటో వెంటనే అర్థం కాలేదు. అలివేలమ్మ తేరుకుని, 
" అదేంటయ్యా, మీరు పిల్చుకెళ్లడమేమిటి ! "
అంది ప్రశ్నార్థకంగా. 
" ఏమత్తా, నాకా అర్హత లేదా ! నన్ను అన్నా అని పిలుస్తుంది. నాకు చెల్లెలే  కదా మరి! అల్లుడంటే మర్యాదలు, పెట్టుబోతలూ స్వీకరించేవాడు మాత్రమేనా ! ఎన్నోసార్లు ఆమె చేత్తో నాకు కానుకలు అందించింది. ఆమెకీమాత్రం నేను చేయడం కూడదా!ఏమత్తా !"
".............."
 తనకూ, తన బిడ్డలకు, అల్లుళ్లకూ,వాళ్ళ  పిల్లలకూ కోడలు చేయాలి... కోడలిదాకా వచ్చేసరికి... మాకేం సంబంధం? పుట్టింటి వాళ్ళు కదా చూసుకోవాలి అవన్నీ...! అనే బాపతు ఆవిడ ! 
"...అది సంప్రదాయం కదా అనొచ్చు మీరు... నిజమే.. కానీ..అదే సంప్రదాయం కోడలికి ఎందుకు వర్తించదు !అల్లుడు, కోడలు...ఇద్దరూ పరాయింటి నుంచి వచ్చినవారే...ఈ బేధభావమెందుకు? "
"అవునమ్మా, నాతో చాలాసార్లు అన్నారీయన...సుభద్రకు కాన్పు మనమే చేద్దాం అనసూయా.. అని.. వదినకు మాత్రం ఎవరున్నారు!" 
 అనసూయ తల్లి వైపు చూస్తూ అంది.
" నువ్వుండవే,   అది కాదు బాబూ, తొలి కాన్పు పుట్టింట్లో చేయడం ఆనవాయితీ కదా అని..."
" చెల్లెలికి అన్న ఇల్లు పుట్టిల్లు అవదా అత్తా ! చెల్లెలి చేత అన్నీ పెట్టించుకోవడమేనా ఈ అన్న  పని! ఈ చెల్లెలికి నేనేమీ ఇవ్వకూడదా! చేయకూడదా!ఏమత్తా! అల్లుడు మర్యాదలందుకోవడానికీ...అదే ఇంటి కోడలు అందరికీ చాకిరీ  చేయడానికేనంటావా ! అయినా అత్తా, పుట్టిల్లు అంటే పుట్టి పెరిగిన ఇల్లే అవాలా!... ప్రేమ, అభిమానం ఉన్నచోటు ఏదైనా అది ఆడపిల్లకు పుట్టిల్లే అవుతుందత్తా.. అయినా, రక్తం పంచుకు పుడితేనే అన్నాచెల్లెళ్లా! నోరారా నన్ను అన్నా అని పిలుస్తుంది, నా ఇల్లు తనకు పుట్టిల్లు కాకూడదా!? ఏమత్తా!"
మధ్యలోనే అడ్డుకొని అన్నాడు ప్రభాకరం.అలివేలమ్మ ఇంకేం మాట్లాడగలదు !!
" ఏం బావా, చెప్పు. చెల్లెమ్మను నాతో పంపిస్తావా... "
దిగ్భ్రమ నుండి బయటపడ్డ నారాయణ, ఆలోచనలో పడిపోయాడు. కృష్ణ గుర్తొచ్చాడతనికి. అతను ఖచ్చితంగా వస్తాడా ! సందేహమే ! వచ్చినా...సుభద్ర కక్కడ ఆదరణ మనస్ఫూర్తిగా అయితే ఉండదు.  ఆతమ్ముణ్ణి నోరు తెరిచి అడిగింది సుభద్ర. కరుణాకరం బావ తనకుతానుగా భార్యతో కలిసివచ్చి, ప్రేమతో ఆహ్వానిస్తున్నాడు. భార్యకిప్పుడు కావలసింది ఇలాంటి మనుషులే. తన ఆసరా ఎలాగూ ఉంటుంది.ప్రసవ సమయంలో ఆడపిల్లకు తన వాళ్లంటూ ఉంటే అదో భరోసా.అయినా...కృష్ణ గురించి ఓమాట చెప్తే బాగుంటుందనిపించి, 
" అది కాదు బావా, ఈరోజు కృష్ణ వచ్చి పిల్చుకెళ్తానని చెప్పాడు. కానీ, అనుకోకుండా వాళ్ళ మామ ఆసుపత్రిలో చేరాడట ! అందుకని రాలేకపోయానని ఫోన్ చేశాడు....."
" మరేమీ పర్వాలేదులే బావా, కృష్ణకు నేను నచ్చజెప్తాను. నువ్వు మాత్రం నాకోరిక కాదనకు..."
"అలాగే బావా,తప్పకుండాతీసుకెళ్ళు..నీమాట కాదన లేను."
ఇంకా మాట్లాడితే ఆయన్ని బాధపెట్టినట్లవు తుందనుకుని సరే అన్నాడు నారాయణ.  ఏచిన్న పనైనా తల్లి అనుమతి లేనిదే చేయని నారాయణ...ఇప్పుడు కనీసం తల్లి వంక చూడనుకూడా చూడకుండా వెంటనే చెప్పేశాడు. సంతోషంతో, 
" ఈరోజు మంచిరోజు... ఇప్పుడే బయలుదేరుతాం బావా అమ్మా, సుభద్రా, పదమ్మా తయారవ్వు. అనసూయా, వెళ్ళు. చెల్లెమ్మ బట్టలవీ సర్దుకుని తీసుకురా... "
" వదినా, పద.. "
అంటూ సుభద్ర వద్దకొచ్చింది అనసూయ. సుభద్ర భర్త వైపు చూసింది. నారాయణ కళ్ళతోనే చెప్పాడు వెళ్ళమని. 
 ఆమె ఇంత ప్రేమను ఒక్కసారిగా కలలోనైనా ఊహించలేదు. ప్రభాకరం అన్నయ్యంటే ఓవిధమైన ప్రత్యేకాభిమానమైతే ఆమెకూ ఉంది. ఎన్నో ఏళ్లుగా చూస్తోంది. కల్మషమన్నది ఏకోశానా లేని మనిషి ! పరాయి మనిషన్న భావన తనకెప్పుడూ కలగలేదు. అనసూయ, తను దాదాపు ఒకే ఈడు వాళ్ళు...అదృష్టవశాత్తూ తల్లి స్వభావం రాలేదు.తనతో బాగానే ఉంటుంది. మొదట ఇక్కడికి వచ్చినప్పుడంతా తనను వాళ్ళింటికి రమ్మని పిలిచేవాడు. అత్త పడనిచ్చేది కాదు...ఇంట్లో ఇబ్బంది అంటూ. రానురానూ ఇక మానేశాడు పిలవడం. 
     అదంతా గుర్తొచ్చింది సుభద్రకు. ఈరోజు ఆప్రేమ తనను ఇంత స్థాయిలో ఉక్కిరిబిక్కిరి చేస్తుందనుకోలేదు. తమ్ముణ్ణి నోరు తెరిచి అడిగింది. కానీ ఈ అన్న అడక్కుండానే వరమిస్తానంటున్నాడు...
" అనసూయా, నేను ఆటో తీసుకొస్తాను. తయారయ్యి రెడీగా ఉండండి.."
అని చెప్పి, నారాయణతో కలిసి బయటికి వెళ్ళాడు ప్రభాకరం. అలివేలమ్మకు ఎక్కడో ఏదో పట్టు తప్పుతున్న సంకేతాలు అందుతూ గుండెల్లో సన్నగా అలజడి మొదలై తన స్థానం కదులుతున్నట్లనిపించింది. ఈరోజు అల్లుడి ఊహించని   రాక, కోడలి ప్రవర్తన...ఒక ఎత్తయితే... తన అనుమతికై ఏమాత్రం చూడక ఏకంగా తనే నిర్ణయం తీసుకుని భార్యను వాళ్ళతో పంపించడం మరో ఎత్తయి,  ఆమెకు మింగుడు పడక నిశ్చేష్టయై చూస్తూ ఉండిపోయింది. మొట్టమొదటిసారిగా ఆమె చేతుల్లో నుండి కొడుకు జారిపోతున్నట్లు తోచిందామెకు !!
  అరగంట తర్వాత... 
ఆటో వచ్చింది. ఓ జిప్ బ్యాగు, చేతి సంచీ పట్టుకుని సుభద్ర, అనసూయ గది నుండి బయటకు వచ్చారు.
" వెళ్ళొస్తానత్తా, "
 అత్తగారి కాళ్లకు దండం పెట్టి, చెప్పేసి భర్తతో కలిసి బయట సిద్ధంగా ఉన్న ఆటో వద్దకెళ్ళింది సుభద్ర. ఎన్నో ఏళ్లుగా భర్త నుండి తను ఆశించింది ఎక్కడ మాయమైపోతుందో అన్న ఆతృతలో ఆమె కాసేపు అత్తగారిని లక్ష్యపెట్టడం  పక్కన పెట్టేసింది. దేవుడిచ్చిన అన్న, ఆడపడుచు మధ్యలో కూర్చుని, భర్తకు కళ్ళతోనే వెళ్ళొస్తానని చెప్పి చెయ్యి ఊపి, ఇరుగూ పొరుగంతా అబ్బురంగా చూస్తుండగా,  మదినిండా సంతోషం నింపుకుని,   పుట్టింటికి తరలివెళ్ళింది సుభద్ర....
                              *************
[ ప్రభాకరం లాంటి పెద్ద మనసు కలిగిన వ్యక్తులు మన సమాజంలో చాలా అరుదు. అలాంటి అన్న లందరికీ మనఃపూర్వక నమస్సులు ]





 

Tuesday, April 1, 2025

ఇది రివర్స్ లో లేదూ...!!

 

   వారం క్రితం అనుకుంటాను, ఓ ప్రముఖ దినపత్రికలో ఓ వార్త వచ్చింది.
" మా ఆడవాళ్లు తాగుబోతులు అయిపోతున్నారు సారూ.. "
అనే హెడ్డింగ్ తో...! చిత్రంగా ఉందే అనుకుంటూ, ఆసక్తి పుట్టి వివరాల్లోకి వెళితే....
  మేము కూలీ నాలికి వెళ్ళి తెచ్చిన డబ్బులన్నీ మా ఇళ్ళలో మా ఆడవాళ్లు వాళ్ల తాగుడుకి ఖర్చుపెట్టేస్తున్నారు సారూ. మా పిల్లల భవిష్యత్తు ఏమవుతుందో అని మాకు మహా బెంగగా, బాధగా ఉంది. మా ఊళ్లో కొందరు చేస్తున్న సారా వ్యాపారం వల్లే మా ఆడవాళ్లు ఇలా తయారయ్యారు... మా కుటుంబాల్ని కాపాడండంటూ అందరూ వెళ్లి పోలీస్ స్టేషన్లో మొర పెట్టుకున్నారట..!! ఒడిశా రాష్ట్రం, కారాపుట్ జిల్లా, కొండగూడ గ్రామానికి చెందిన పురుషుల ఆవేదన ఇది..!
  కొద్దికాలం క్రితం ఇలాగే  వితండంగా అనిపించే వార్త వచ్చింది పేపర్లో. సాధారణంగా ఎక్కడైనా కోడళ్ళు ఆధునికంగా  (modern ) ఉంటూ ఉంటారు. అత్తగార్లేమో కాస్త సంప్రదాయబద్ధంగా ఉంటారు. అవునా..! కానీ, ఉత్తర ప్రదేశ్ లోని ఆగ్రాలో ఓ ఇంటిలో పరిస్థితి   తద్భిన్నంగా ఉందట!
    అత్తగారేమో జీన్స్ వేస్తుందట! కోడలికేమో చీరలు కట్టడమే ఇష్టమట !! పెళ్లయి అత్తవారింట అడుగుపెట్టాక, ఆ అత్తగారు కోడల్ని జీన్స్ వేసుకోవాలని ఒకటే ఒత్తిడి తెచ్చిందట! ఆ కోడలేమో పల్లెటూరి నుండి వచ్చిన కారణంగా ససేమిరా అందట!  ఆఖరికి అత్తగారి ఒత్తిడి తట్టుకోలేక పోలీస్ స్టేషన్ మెట్లు ఎక్కిందట ఆ కోడలు!!
 కొసమెరుపు : ఆ అమ్మాయి భర్తతో విషయం చెప్పుకుని వాపోతే, ఆ మగడు తిరిగి తననే కొడుతున్నాడని ఆ అమాయకురాలి ఫిర్యాదు !!
వింటుంటే తమాషాగా అనిపిస్తున్నా ఈ రెండు ఉదంతాల్లో అంతర్లీనంగా ఏదో ఆవేదన ఉందనిపించడం లేదూ!!
*****************************************