Friday, March 25, 2022

మండే ఎండల్లో మల్లెల సౌరభాలు !


వేసవి  వచ్చింది 
ఎండల్ని తెచ్చింది 
మల్లెల్ని ఇచ్చింది !
ముడుచుకున్న ఆకులన్నీ  
విప్పారినవి 
పండుటాకులు రాలి 
పచ్చని చివుళ్లు 
పలుకరిస్తున్నాయి 🙂
ఇన్నాళ్లూ ఎక్కడ 
దాక్కున్నాయో మరి !!
నిద్రించిన కొమ్మలు 
ఒక్కసారిగా మేల్కొన్నాయి !
అదిగో, మొదటి మొగ్గ  !!
విచ్చుకుంది మరునాటికి !
కనురెప్ప పాటులో కనువిందు చేస్తూ 
కొమ్మల నిండా చిట్టి మొగ్గలు !
చిరు నవ్వులు చిందిస్తూ 
చెట్టంతా... విరిసిన మల్లెలు 
వారం గడిచేసరికి  !
నింగిని పరుచుకున్న 
నక్షత్రాల మాదిరి !!
పరిమళభరితాలు 
మల్లెలు, సన్నజాజులు 😊
ఋతురాగాలకు స్పందించే 
శ్వేతవర్ణ కుసుమాలు !
మండే ఎండల్లోనే కదా 
ఈ మల్లెల గుభాళింపులు !
ఆస్వాదించాలంటే
స్వాగతించాలి మరి 
వేసవి వడగాడ్పుల్ని  !! 
అందుకే...
వేసవి రావాలి 
ఎండల్ని తేవాలి 
మల్లెల్ని మనకివ్వాలి  🙂🙂
                 
                      *************

Saturday, March 19, 2022

ప్రతీ జీవితం ఓ ప్రయాణమే !...6... ఎంతెంత దూరం ఇంకెంత దూరం?

🌺
      "  ఎంతెంత దూరం? ఇంకెంత దూరం
        కథలు చెప్పుతూ పోతూ ఉంటే 
        కాసింత దూరం... "
-- చాలా ఏళ్ళ క్రితం వచ్చిన ఓ తెలుగు సినిమాలోని ఈ పాట అప్పట్లో ఎప్పుడూ తలపుకొస్తూ ఉండేది నాకు. ఎలాగంటే ---
 స్కూల్ అసిస్టెంట్ గా ప్రమోషన్ వచ్చాక వెళ్లి జాయిన్ అయ్యానని చెప్పాను కదా,  అదో చిన్న పల్లెటూరు! హైవే నుండి లోపలికి మూడు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంటుంది. ఒకటే బస్సు! ఉదయం 7.30 కు ఒకసారి, మధ్యాహ్నం 3.30 కు ఒకసారి ఆ  ఊరికి వస్తూపోతూ ఉంటుంది. ఉదయం పూట బస్సు మిస్ అయితే మూడు కిలోమీటర్లు నడవాలి... తప్పదు! ఆటో సౌకర్యం అప్పట్లో ఆ ఊరికి లేదు. మధ్యాహ్నం 4.10 దాకా స్కూల్. బస్సేమో 3.30 కే వెళ్లిపోతుంది! ముందుగా స్కూల్ వదిలేయ లేము. రూల్స్ ఒప్పుకోవు. ఇంకేముంది! నడక తప్పనిసరి! ఆ విధంగా ఉదయం బస్  తప్పిపోయిన రోజు ఉదయం,  సాయంత్రం కలిపి మొత్తం ఆరు  కిలోమీటర్ల నడక! కాస్త దూరం అయితే ఓకే.... ఏదో ఒకటి రెండు రోజులు అయినా ఓకే... కానీ.. ఇలా ప్రతీ రోజు మైళ్ళ కొద్దీ నడవాలంటే ప్రాణం ఉసూరుమనేది. నేను H.M గా ఉన్నా గాబట్టి మరింత బాధ్యతాయుతంగా ఉండాల్సి వచ్చేది. నాతో పాటు మొత్తం ఆరుగురం ఉపాధ్యాయులం. అందరం ఆడవాళ్లమే! 
    హైవే దాకా చేరుకుంటే కర్నూలు వెళ్లే బస్సులు గానీ, ఆటోలు గానీ వస్తాయి. 45 నిమిషాలు పట్టేది నడవడానికి. అరగంట సేపు ఏదో సరదాగా మాట్లాడుకుంటూ హుషారుగానే లాగించేసేవాళ్ళం. ఇక మిగిలిన 15 నిమిషాలు...ఉహూ !  కాళ్ళు మొరాయించేవి. ఎలాగోలా కాళ్ళీడ్చుకుంటూ ఎప్పుడెప్పుడు రోడ్డు ఎక్కుతామా దేవుడా... ఇంకా ఎంత దూరంరా  బాబు! అనుకుంటూ.. నిట్టూర్పులు విడుస్తూ... చెప్పొద్దూ.. నిజంగా మా తిప్పలు  దేవుడికే ఎరుక!
    రోడ్డెక్కాక 'అమ్మయ్య!' అనుకుంటూ గట్టిగా ఓ సారి గాలి పీల్చుకుని, అక్కడున్న చెట్ల కింద కూలబడి,  ఏ ఆటోనో, బస్సో రాక పోతుందా అని నిరీక్షిస్తూ ఉండేవాళ్ళం. ఆ శబ్దం వినబడగానే ప్రాణం లేచి వచ్చి పరుగున వెళ్లి ఎక్కి  కూర్చునేవాళ్ళం. 
   ఆ నిస్సహాయస్థితిలో కూరుకుపోయిన మేము విధిలేక ఒక్కోసారి కొన్ని సాహసకృత్యాలు కూడా చేసిన రోజులున్నాయి! అందులో ఒకటి -- పెద్ద పెద్ద బండరాళ్లను ట్రాలీ లో వేసుకుని పోతున్న ట్రాక్టర్లు ఎక్కేసి, ఆ బండ రాళ్ల మీద కూర్చుని ప్రయాణించడం ! అంతేనా ! లారీల్లోకి అతి  ప్రయాసపడి ఎక్కడం ! బొత్తిగా  అలవాటు లేని పనులు! ఏం చేస్తాం మరి !
    ఇంతగా అలసిపోయి ఇంటికెళ్తే --- ఆడవాళ్ళం  కదా, గడపలో అడుగుపెట్టగానే ముందు చీపురు కట్ట స్వాగతం ! ఆ పిమ్మట వంటింట్లో గరిటెలు ! అలసిన దేహం విశ్రాంతి కోరుకుంటున్నా ఎదురు చూస్తున్న పనులు అనుమతించవు కదా!అంతే!నడుం బిగించి లేని ఉత్సాహం తెచ్చుకుంటూ, నన్ను నేనే సముదాయించుకుంటూ  పనుల్లో చొరబడ్డం ! మళ్లీ వంటలు ! పిల్లలు, వాళ్ల ఆలనా పాలనా ! పెద్దల అవసరాలు! అష్టావధానమే! రాత్రి పొద్దుపోయాక ఏ పదకొండుకో పక్క మీద వాలితే, తెల్లవారుజామునే మళ్ళీ లేవాల్సి రావడం ! దినచర్య ప్రారంభం ! పిల్లల్ని రెడీ చేయడం తో పాటు నేనూ  రెడీ అవ్వడం! క్యారియర్లు  టిఫిన్ తో సహా సర్దేసుకుని హడావుడిగా బయటపడ్డం ! బస్ తప్పి  పోయిందంటే ఇంతే సంగతులు! మూడు కిలోమీటర్ల నడక ! సాయంత్రం ఎలాగూ తప్పదు మరోమూడు కిలో మీటర్లు !  😔 
    ఒక్కపూటైనా నడక బాధ తప్పించుకోవాలంటే ఉదయం త్వరగా తెమిలి బస్ స్టాప్ చేరుకోవాలి. ఉరుకులూ పరుగులు ! చెప్పొద్దూ,  జీవితంలో క్షణం తీరిక లేని అధ్యాయమది ! అయినా అంత హడావిడి లో,  రవంత  తీరిక కూడా దొరకని ఆ జీవనయానంలో ఏ మాత్రం విసుగన్నది లేకపోగా ఏదో తెలియని సంతోషం! సంతృప్తి! ఇంటాబయటా బరువు బాధ్యతలతో బంధింపబడినా ఏదో అనిర్వచనీయమైన ఆనందానుభూతి!
    ఇన్నేళ్లయినా,  ఇప్పటికీ ఆ రోజులు,  ఆ జ్ఞాపకాలు మదినిండా నిక్షిప్తమయే  ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా సాయంత్రం ఇంటికి తిరుగుముఖం పడుతూ మా ఉపాధ్యాయురాళ్ళం అందరం మొదట్లో ప్రస్తావించిన ఆ పాట.....
" ఎంతెంత దూరం.. ఇంకెంత దూరం? 
 అనుకుంటూ ఆపసోపాలు పడుతూ, జారిపోతున్న ఉత్సాహాన్ని బలవంతంగా కూడదీసుకుని శక్తి పుంజు కుంటూ సాగించిన ఆ 45 నిమిషాల నడక! అదెప్పటికీ మరిచిపోలేని మధురాతి మధురమైన జ్ఞాపకం నా జీవనయానంలో  !! 😊
                            🌷🌷🌷


   




Tuesday, March 15, 2022

ఎవరు గొప్ప?... అన్నప్పుడు...

    నేను ప్రాథమిక పాఠశాల విద్యనభ్యసిస్తున్నప్పుడు ఐదవ తరగతి తెలుగు వాచకం లోని ఒక పాఠ్యాంశం నాకు బాగా గుర్తు. ఆ పాఠ్యాంశం పేరు 'ఎవరు గొప్ప?'
అప్పట్లో నాకు బాగా నచ్చిన పాఠమది !అదేమిటంటే--
  -- ఒకసారి మానవ శరీరంలోని అవయవాలన్నింటికీ మూకుమ్మడిగా జీర్ణాశయం ( పొట్ట ) మీద విపరీతమైన కోపం వచ్చేసింది. అంతే ! అవన్నీ సమావేశమై చర్చ మొదలెట్టాయి. ముందుగా --- తల మొదలెట్టింది.
" శరీరంలో నాకున్న ప్రత్యేకత ఎవరికుంది? నేనే లేకుంటే మనిషి ఉనికే లేదు. ఫలానా అతను, ఫలానా ఆమె అని గుర్తించాలంటే ముఖమే  కదా ఆధారం! నాలో ఉన్న కళ్ళు, ముక్కు, చెవులు, నోరు చేస్తున్న పనులు అన్నీ ఇన్నీ కావు. అవే  లేకుంటే మనిషి మనుగడే లేదు. అంతేనా! నాలో ఉన్న మెదడు లేకుండా తెలివి తేటలకూ, ఆలోచనలకూ తావేది? ఇంత చేస్తానా, ఈ పొట్ట  మాత్రం ఆవగింజంత పని లేకుండా తృప్తిగా తినేసి, హాయిగా నిద్దరోతుంది. అహర్నిశలూ కష్టపడేది మాత్రం మనం..."
 వెంటనే చేతులు అందుకున్నాయి....
"... మేం మాత్రం...! ఎంత చేయడం లేదు! చేతులు లేని జీవితం ఓ సారి ఊహించుకుంటే తెలుస్తుంది.! ఎన్ని పనులు! ఎన్ని పనులు! కాయకష్టం చేస్తాం, రాత పనులు చేస్తాం. ఇంకా అతి క్లిష్టమైనది... వంటింట్లో వంటా వార్పు! మేం లేకుంటే ఇంటిల్లిపాదీ పస్తే కదా! అంత చేస్తామా! అంతటితో అయిపోతుందా! పళ్లెంలో అన్నీ సర్ది, కలిపి నోటికి అందించేదీ  మేమే!..ఈ పొట్ట అంతా మింగేసి గుర్రు పెట్టి ఎంచక్కా  బబ్బుంటుంది. రెండ్రోజులు తిండి లేకపోతే తెలుస్తుంది దీనికి.... "
మధ్యలో అడ్డుకున్నాయి కాళ్ళు... 
"...సరిసర్లే.. చెప్పొచ్చావు మాబాగా.. అసలు కాళ్లనేవి లేకుంటే వంటింటి దాకా చేతుల్తో పాకుతూ పోయి చేస్తావా వంట?  ఈ శరీరం అంగుళం జరగాలన్నా మేం  లేకుండా అయ్యేపనేనా !ఏ పని ఎవరు చేయాలన్నా కాళ్ళు కదలాల్సిందే కదా ! సరే, మీమాట మాత్రం ఎందుకు కాదనాలి? మనమంతా  ఇంత చేస్తున్నాము, నిజమే. కానీ ఈ పొట్ట ఏంచేస్తోంది? కదలదు, మెదలదు... తేరగా తినడం, పనీపాటా అన్నది లేక పొద్దంతా విశ్రాంతే విశ్రాంతి.. !.."
--- ఇలా అన్నీ పొట్ట మీద ఫిర్యాదుల మీద ఫిర్యాదులు అలుపొచ్చేదాకా చేశాక...  ఆఖరికి అన్నీ కలిసి ఓ తీర్మానం చేసేశాయి. 
" ఈ పొట్టకెలాగైనా బుద్ధి చెప్పాలి. అప్పుడు తెలుస్తుంది మన తడాఖా, మన విలువ దానికి.."
   అనుకున్నదే తడవుగా అన్ని అవయవాలు సరే అంటే సరే అనుకొని ఆ క్షణం నుండే నిర్ణయాన్ని అమలులో పెట్టేశాయి. అంతే! ఒక్కుమ్మడిగా కాళ్లు, చేతులు, తల అన్నీ  పనులు మానేశాయి
  ఇంకేముంది? నోటికి ఆహారం బొత్తిగా అందడం లేదు. ఫలితంగా... పొట్ట లో ఏమీ  పడడం లేదు. ఒకరోజు గడిచింది. రెండో రోజూ  మొదలైంది. మెల్లి మెల్లిగా ఏమిటో తెలియని నీరసం ! కాళ్లు లాగడం మొదలెట్టాయి. చేతులు నీళ్ల గ్లాసు అందుకోవడానికి కూడా సహకరించడం లేదు. తలలో అయితే.. ఏదో చెప్పలేని కలవరం ! కళ్ళు తిరగడంతో పాటు మెదడంతా సన్నగా అలజడి ! మూడు రోజులు గడిచాయి. శరీరం నిస్సత్తువగా మంచం మీద వాలిపోయింది ! కదలడానికి కూడా శక్తి కరువైంది. ఎందుకో అర్థం కాక అన్నీ డీలా పడిపోయి, కారణాలు అన్వేషించ సాగాయి. ఎందుకో  అనుమానం వచ్చి, పొట్ట కేసి చూశాయి. ఎప్పుడూ ఉబ్బెత్తుగా ఉండేది కాస్తా లోతుకు పోయి ఉంది. అయినా, వాటిని చూసి  పకపకా నవ్వింది పొట్ట ! అవన్నీ విస్తుబోతుండగా ---
" అన్నీ మీరు అందిస్తుంటే నేను తిని కూర్చుంటున్నానా ! హాయిగా నిద్దరోతున్నానా? ఎంతటి  అవగాహనారాహిత్యం మీది! మీరు ఇస్తున్న ఘన ఆహారాన్ని జీర్ణం చేసి, ద్రవ  రూపానికి మార్చి, అందులోని పోషకాల్ని శరీరానికంతటికీ రక్త నాళాల ద్వారా అందజేస్తున్నది ఎవరనుకుంటున్నారు? అలా అందుతున్న పోషకాలతోనే మీరంతా ఆరోగ్యంగా, హుషారుగా, ఉత్సాహంగా పని చేస్తున్నారు. సక్రమంగా ఆలోచించగలుగుతూ,  శరీరం సజావుగా నడిచేందుకు దోహదం చేస్తున్నది జీర్ణాశయం అన్న సంగతి ఏమాత్రం  స్ఫురణకు రాక   నన్ను చాలా  తేలిగ్గా అంచనా వేసి, అవహేళన చేశారు. కేవలం ఆహారాన్ని నాకందిస్తున్నామనే తలచారు గానీ, ఆ పిమ్మట జరిగే ప్రక్రియ గురించి ఎంత మాత్రమూ మీకు తట్టలేదు. ఇప్పుడు తెలిసిందా, నేను లేకుంటే మీ పరిస్థితి ఏమిటో ?..."
 తెల్లబోయి చూస్తున్న వాటితో ఇంకా ఇలా అంది, 
".... అసలు ఎవరు గొప్ప అన్న ప్రశ్నే అనవసరం. ఎవరి ప్రత్యేకత వారిదే. అంతా ఒకరిపై ఒకరు ఆధారపడ్డ వాళ్ళమే. మీరు అనుకుంటున్నదీ  నిజమే! మీరు అందిస్తున్న ఆహారంతోనే నేనూ  పని చేయగలుగుతున్నాను. వాస్తవానికి ఈ మూడు రోజులూ నేనూ  అవస్థపడ్డాను. మీరు లేకుంటే నేను లేను. కానీ, నేనే గొప్ప అనుకోవడమే పొరపాటు అంటున్నాను..."
 ఆ మాటలతో ఒక్కసారిగా జ్ఞానోదయమైన అవయవాలన్నీ సిగ్గుతో  కుంచించుకుపోయి, మౌనముద్ర వహించాయి. 
 😊 నిజంగా నిజమే కదా ! శరీరంలో ప్రతీ  అవయవం ప్రత్యేకమైనదే. చేతులు లేని జీవితం ఊహించలేం!
" సర్వేంద్రియానాం నయనం ప్రధానం!" అంటారు.కానీ, కళ్ళు ఉండి, కాళ్లు లేకపోతేనో !అమ్మో ! చెవులు వినిపించకపోతే చుట్టూ  ప్రపంచమే మూగవోదా ! కాబట్టి, దేన్నీ తేలిగ్గా తీసిపారేయరాదన్నది  నగ్నసత్యం!
  😊  ఎప్పుడో ఎన్నో ఏళ్ల క్రితం చదువుకున్న పాఠ్యాంశం! ఇప్పటికీ మదిలో నిలిచిపోయింది ! అప్పట్లోపెద్దగా తెలీలేదు గానీ... పెరిగేకొద్దీ అందులోని నీతి బాగా బోధపడింది. 
🌷" ఎవరినీ తక్కువగా అంచనా వేయరాదనీ, ఎవరి శక్తి సామర్థ్యాలనూ కించపరచరాదనీ ఇంకా... నేనే గొప్ప అన్న దురభిప్రాయపు భావన మదిలోకి చొర బడకుండా జాగ్రత్త వహించాలనీ.... "🌷
🌺   --- ఇదంతా ఒక ఎత్తయితే... దీనికి మరో కోణం కూడా ఉందని ఈ సందర్భంగా చెప్పకతప్పదు.  అన్ని అవయవాలూ సక్రమంగా ఉంటేనే మనుగడ సజావుగా ఉంటుందనుకున్నాం ఇంతవరకూ. కానీ... కాళ్లు లేకపోయినా, చేతులు లేకపోయినా ఆఖరికి కళ్లు లేకపోయినా... పట్టుదలతో శ్రమించి  దీక్షతో, ఎంతో సాధించిన వాళ్లూ, సాధిస్తూన్నవాళ్లూ ఎందరో మన చుట్టూ ఉన్నారు. అది వేరే సంగతి ! వారందరికీ ప్రత్యేక అభినందనలు 💐 🙏👌
                         

                           


            











 

Monday, March 7, 2022

ఆలోచనా సరళి మారితే గానీ...

🌷 "ఆలయాన వెలసిన ఆ దేవుని రీతి 
 ఇల్లాలే ఈ జగతికి జీవనజ్యోతి"

--- ఇంటి ఇల్లాలిని దేవునితో పోల్చి, ఎంత అద్భుతమైన పల్లవిని సృష్టించాడు కవి ! అంతేనా ! దశాబ్దాలు గడిచినా పాటలోని భావం ఎలాంటి  హృదయాన్నైనా తట్టిలేపుతుంది. స్త్రీ ఔన్నత్యాన్ని కొనియాడే  ఇలాంటి పాటలు తెలుగు సినిమాల్లో ఆది నుండీ వినిపిస్తూనే  ఉన్నాయి. 
🌷" ఆడదే ఆధారం మన కథ ఆడనే ఆరంభం... "
 --- స్త్రీ లేకపోతే ఈ సృష్టే  లేదు అంటూ ఎలుగెత్తి చాటుతాయి ఇలాంటి గీతాలు ! 
   మహిళా ప్రాధాన్యత కలిగిన చిత్రాలూ ఎన్నో వచ్చి నిత్య జీవితంలో అడుగడుగునా ఆమె ఆవశ్యకతను తెలియపరచాయి. ఇటీవల వచ్చిన ఓ సినిమాలోని పాట ఎంత ప్రాచుర్యం పొందినదో విదితమే !
🌷" మగువా మగువా లోకానికి తెలుసా నీ విలువ? 
   మగువా మగువా నీ సహనానికి సరిహద్దులు గలవా"

--- అంటూ సాగిన ఆ గీతం బహుశా వినని వారు ఉండరేమో ! ఇక విషయంలోకి వస్తే ---
 మహిళ గురించి ఎన్ని పాటలు రాసినా, ఎంత ఆర్ద్రంగా ఆలపించినా, ఆమె లేని ఈ జగతి శూన్యం అని చాటినా -- వాస్తవానికి ఆమెకు దక్కుతున్న గౌరవమర్యాదలు అంతంత మాత్రమే అంటే ఒప్పుకోక తప్పదు.
    ఇంటికి దీపం ఇల్లాలు అంటారు. సంపాదించి  తెచ్చిపెట్టేది పురుషుడే అయినా కుటుంబాన్నంతా సజావుగా నడిపించేది ఆడదే అనడం నిర్వివాదాంశం. ఏ అనారోగ్యంతోనో, ఏరోజైనా ఆమె పనిచేయలేని స్థితి వచ్చినప్పుడు ఇంటి పనులన్నీ ఎలా స్తంభించిపోతాయో తెలియని వారుంటారా? తన విలువ, ఆవశ్యకత ఎంతో అందరికీ తెలుసు. ఆమె సేవలు లేని నాడు ఎన్ని ఇబ్బందులు పడాల్సి వస్తుందో తెలుసు. ఇల్లంతా ఎంత కంగాళీ అవుతుందో తెలుసు. అన్నీ తెలుసు! అయినా ఆమె విలువను  మాత్రం గుర్తించరు ! ఒప్పుకోరు !
        ఇంట్లో ఏమున్నా లేకపోయినా పొదుపుగా సంసారాన్ని నడపడంలో ఆమె సిద్ధహస్తురాలు. దేహం ఎంత సహకరించకపోయినా పనుల్ని  వాయిదా వేయక, పూర్తయ్యేదాకా బొంగరంలాగా   తిరుగుతూనే ఉండడం ఆమెకు వెన్నతో పెట్టిన విద్య! ఒంటిచేత్తో సర్వం చక్కబెట్టగల నేర్పరితనం ఆమె సొంతం.
     ఇవన్నీ ఎవరికి  తెలియవని? మళ్లీ మళ్లీ ఎందుకు రాయాలి? ఎందుకు గుర్తు చేయాలి? 
 --- ఎందుకంటే ఆమె సేవలు అడుగడుగునా  ఎంత అవసరమైనా,  ఆమె  స్థానం మాత్రం అట్టడుగునే ఉంటున్నది గనుక ! చెప్పాలంటే ఒకప్పటికంటే కూడా దిగజారింది ! దానికి ప్రత్యక్ష నిదర్శనాలు ---
 ఇవాళ మహిళలపై జరుగుతున్న అకృత్యాలు, గృహహింసలు, దౌర్జన్యాలు, అవమానాలు, రక్షణ కరువైన వైనాలు ! చెప్పుకుంటూ పోతే ఎన్నో.. ఎన్నెన్నో !
    నిజమే ! స్త్రీవిద్య ప్రాముఖ్యత తెలుసుకున్నారు. ఒకప్పటి కంటే ఇప్పుడు స్త్రీల అక్షరాస్యత శాతం పెరిగింది. ఉన్నత చదువులు చదువుతున్నారు. ఉద్యోగాలూ  చేస్తున్నారు. అత్యంత కీలకమైన పదవులూ  నిర్వహిస్తున్నారు. అలాంటి వారి శాతం  మాత్రం బహు తక్కువే! ఎక్కడున్నా లింగవివక్ష మాత్రం ఎదుర్కొంటూనే ఉన్నారు. మహిళలంటే   చిన్న చూపు! ఎంతో శక్తి సామర్థ్యాలు, ఆత్మస్థైర్యం, పట్టుదల, ధైర్య సాహసాలు -- కలిగిన మహిళలే కీలక స్థానాల్లో రాణించగలుగుతున్నారు.    
     చాలా కుటుంబాల్లో స్త్రీ ఉద్యోగం చేస్తున్నా ఆమెకు ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం ఉండడం లేదు. అంతేకాక ఇంటా బయటా బాధ్యతలు మోస్తూ వత్తిడిని ఎదుర్కోవాల్సి వస్తోంది. ఎందుకు చదివామా అని లోలోన  బాధపడేవాళ్ళూ ఉన్నారు. 
   ఆడపిల్ల చదువంటే అదనపు బరువు అని భావించే తల్లిదండ్రుల శాతం ప్రస్తుతకాలంలో తగ్గిపోయిందన్న మాట వాస్తవమే గానీ... పెళ్లిళ్లు చేయడానికీ, కట్నకానుకలివ్వడానికీ ఇబ్బంది పడ్తున్నవాళ్ళు ఎందరో !
    ఒకప్పుడు బాగా చదివి ఉద్యోగం చేస్తుంటే మంచి సంబంధాలు వస్తాయనీ, కట్న కానుకల ప్రసక్తి ఉండదనీ భావించేవారు. ఇప్పుడు పరిస్థితి తద్భిన్నంగా ఉంటోంది. చదువు ఎక్కువైన కొద్దీ కట్నాల రేటు కూడా పెరిగిపోతున్నందువల్ల ఇంత  చదువు ఎందుకు చదివించామురా దేవుడా అని తల్లిదండ్రులు బాధ పడుతున్న రోజులివి ! ఇది విడ్డూరమే ! 
   పెళ్లి చేసి పంపాక  కూడా అదనపు కట్నాల  గోల తప్పడం లేదు. అబ్బాయిలకు తగినంతగా అమ్మాయిల నిష్పత్తి ఉండడం లేదు అని వాపోతున్నారు  గానీ.. సమాజంలో ఆధిక్యత విషయంలో అబ్బాయిల దే  పైచేయి !!
    వరకట్న నిషేధం, నిర్భయ చట్టం... ఇంకా ఇలాంటి చట్టాలు ఆచరణలో స్త్రీ జాతికి ఎంతవరకూ తోడ్పడుతున్నాయో  ఆలోచించాలి. మహిళా దినోత్సవాలు ఎన్నో వస్తున్నాయి, పోతున్నాయి.. మళ్లీ మళ్లీ వస్తున్నాయి.. మహిళల అభ్యున్నతి కోసం స్త్రీలే కాదు.. పురుషులూ స్పందిస్తున్నారు. కానీ... మనుషుల ఆలోచనా సరళి, వైఖరి మారనంత వరకు కలిగే ప్రయోజనం శూన్యమే !!
                    ******************